بهترین درمان آفتاب سوختگی و روش‌های جلوگیری از آن
آفتاب گرفتن و آب‌بازی کردن در کنار دریا یا استخرهای روباز یکی از تفریحات تابستانی لذت‌بخش است اما اگر حواسمان به آفتاب سوختگی نباشد یا کرم ضد آفتاب خود را فراموش کنید، این شادی ممکن است به یک کابوس تمام عیار تبدیل شود!
تابستان گرم‌ترین فصل سال است که خورشید در آن بی‌قفه خودنمایی می‌کند اما این فصل روشن و زیبا اگر همراه با مراقبت نباشد می‌تواند عواقب پوستی ناخوشایندی به‌همراه داشته باشد. علاوه‌بر افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست، عدم استفاده کافی از کرم ضد آفتاب در تابستان می‌تواند منجر به قرمزی، تاول و آفتاب سوختگی صورت و بدن شود. پس بد نیست درباره راه‌های درمان آفتاب سوختگی و روش‌های جلوگیری از آن بیشتر بدانیم.
در این مطلب مجموعه‌ای از توصیه‌های متخصصین پوست را در این رابطه با شما در میان می‌گذاریم تا بدانید اگر دچار این مشکل شدید، چه کارهایی برای کمتر شدن سوزش آفتاب سوختگی و در نهایت رفع کامل آن انجام دهید.
فهرست مطالب
آفتاب سوختگی چیست؟
قبل از اینکه درباره راه‌های درمان آفتاب سوختگی و تیرگی پوست حرف بزنیم، بهتر است ببینیم آفتاب سوختگی دقیقا چیست!
هنگامی‌که پوست در معرض تابش نور UV یا اشعه‌های ماورابنفش خورشید قرار می‌گیرد، بدن شروع به تولید ملانین می‌کند. ملانین رنگدانه‌ای تیره است که توسط سلول‌های پوست (ملانوسیت‌ها) ساخته می‌شود.
طبق نتایج ارائه‌شده توسط بنیاد سرطان پوست، ملانین برای محافظت از پوست کاربرد داشته و میزان تولید آن به عواملی از جمله ژنتیک فرد بستگی دارد. به همین دلیل هم برخی از افراد دچار آفتاب سوختگی و برخی هم به جای سوختن، برنزه می‌شوند.
هر دو اتفاق نشانه‌ای از آسیب سلولی پوست است که باید توجه ویژه‌ای به آن‌ها داشت. برای افرادی که ملانین کمتری دارند، قرار گرفتن طولانی‌مدت و محافظت‌نشده در معرض آفتاب موجب قرمزی، تورم و دردناک شدن سلول‌های پوستی می‌شود که به آن آفتاب سوختگی می‌گوییم.
خطرات نور خورشید برای پوست چیست؟
آسیب اشعه‌های خطرناک خورشید نوعی آسیب تجمعی است، هرچه میزان آفتاب سوختگی بیشتر باشد، علاوه‌بر تغییر رنگ، بروز چین‌وچروک و پوسته پوسته شدن، خطر ابتلا به سرطان پوست نیز افزایش پیدا می‌کند. ساختار پوست به گونه‌ای است که ظرفیت زیادی برای ترمیم دارد، اما آسیب بیش‌ازحد امکان جبران نداد و در طولانی‌مدت قابل ترمیم نیست.
متخصصین پوست معتقدند که قرار گرفتن در معرض نور خورشید، خطرات زیادی برای پوست همراه دارد. اشعه‌های ماورابنفش، پرتوهایی هستند که فرآیند پیری پوست را تسریع می‌کنند. علاوه‌براین ممکن است موجب بروز مشکلاتی مثل تیرگی و لک پوستی، چین‌وچروک و… شود. هر دو اشعه UVA و UVB، پرتوهای خطرناک و سرطان‌زا هستند که آسیب حاصل از آن‌ها را می‌توان جبران‌ناپذیرترین آسیب خورشید دانست.
چطور از آفتاب سوختگی جلوگیری کنیم؟
بعد از آشنایی با روش‌های رفع آفتاب سوختگی پوست، بهتر است سراغ همان جمله معروف برویم: «پیشگیری بهتر از درمان است.» بنابراین باید سعی کنیم به دنبال روش‌های جلوگیری از آفتاب سوختگی باشیم. بهترین روش جلوگیری از آفتاب سوختگی، استفاده از کرم ضدآفتاب و لباس‌های محافظ در برابر آفتاب است.
همان‌طور که می‌دانید، کرم‌های ضدآفتاب هم انواع مختلفی دارند و هم هرکدام ساختار متفاوتی. ضد آفتاب‌های فیزیکی حاوی ترکیباتی هستند که به‌عنوان لایه محافظ روی پوست قرار می‌گیرند و اشعه‌ها مضر خورشید را منعکس می‌کنند. از طرفی ضد آفتاب‌های شیمیایی دارای فیلترهایی هستند که پرتوهای خورشید را به گرما تبدیل کرده و آن را از بدن خارج می‌کنند.
برای جلوگیری از آفتاب سوختگی باید به‌دنبال خرید ضددآفتاب با طیف وسیع و SPF بالا باشید تا از پوست در برابر اشعه‌های UVA و UVB محافظت کند. در خرید کرم ضد آفتاب نکات مهم زیادی وجود دارد که باید در نظر بگیرید. برای داشتن اطلاعات جامع و مهم پیش از خرید، پیشنهاد می‌کنیم راهنمای خرید ضد آفتاب را ببینید.
دومین و مهم‌ترین توصیه ما برای جلوگیری از آفتاب سوختگی این است که ضد آفتاب را هر دو ساعت یک بار تمدید کنید. استفاده از ضدآفتاب هم فوت‌وفن خاص خودش را دارد که اگر بخواهید درست و حسابی از پوستتان در برابر آفتاب محافظت کنید، باید طرز استفاده صحیح از ضد آفتاب را بدانید.
درمان آفتاب سوختگی چه مدت طول می‌کشد؟
مدت زمان دوره درمان آفتاب سوختگی فرمول مشخصی ندارد و به عوامل مختلفی از جمله خود شخص و میزان سوختگی‌های پوست بستگی دارد. متخصصان معتقدند درمان آن به شدت آفتاب سوختگی بستگی دارد، هرچه سوختگی شدیدتر باشد، فرآیند بهبود پوست به زمان بیشتری نیاز دارد.
به‌طورکلی می‌توان گفت که درمان آفتاب‌سوختگی حدود 7 تا 10 روز زمان نیاز دارد تا التهاب پوست کاهش پیدا کند. اگر بخواهیم انواع آفتاب‌سوختگی را دسته‌بندی کنیم، آفتاب‌سوختگی‌ها خفیف تا متوسط حدود یک هفته طول می‌کشد تا بهبود یابد اما آفتاب‌سوختگی‌های شدید که با مشکلاتی از جمله تاول همراه هستند، گاهی اوقات تا دو هفته زمان نیاز دارند.
چطور آفتاب سوختگی را سریع‌تر درمان کنیم؟
زمانی‌که پوست به‌هر دلیلی دچار آفتاب سوختگی می‌شود، همه به‌دنبال راه‌هایی برای درمان سریع آفتاب سوختگی صورت و بدن هستند اما واقعیت این است که درمان قطعی سریع برای این درد وجود ندارد، تنها کاری که از دست شما برمی‌آید، استفاده از روش‌هایی است که به تسریع روند بهبود کمک کند.
فرقی ندارد که شما به‌دنبال درمان آفتاب سوختگی دریا باشید یا یک روز کنار استخر ضد آفتاب یادتان رفته باشد، این روش‌ها، دوران نقاهت آفتاب سوختگی را سبک‌تر کرده و درمان را سرعت می‌بخشد.
در ادامه به معرفی ساده‌ترین روش‌ها برای درمان آفتاب سوختگی می‌پردازیم:
- پیشنهاد می‌کنیم برای درمان خانگی آفتاب سوختگی ابتدا سراغ درمان‌هایی با ترکیبات آلوئه ورا یا شی باتر بروید. آلوئه‌ورا خاصیت تسکین‌دهنده دارد و شی‌باتر به آبرسانی پوست کمک می‌کند تا درد شما کاهش پیدا کند. درمان آفتاب سوختگی با آلوئه ورا روش مناسبی است، زیرا پوست را مرطوب نگه می‌دارد و از پوسته پوسته شدن آن جلوگیری می‌کند. البته توجه داشته باشید که اگر از پمادهای آلوئه ورا استفاده می‌کنید، باید عصاره آن، مستقیم از گیاه تامین شود و عاری از هرگونه عطر و اسانس باشد زیرا گاهی اوقات عطر و اسانس موجب تشدید التهابات حاصل از سوختگی می‌شوند.
- یکی دیگر از موارد که در درمان طبیعی پیشنهاد می‌شود، درمان آفتاب سوختگی با ماست یا شیر است. ماست با ایجاد یک لایه پروتئینی روی سطح آفتاب‌سوخته، به تسکین درد و تسریع فرآیند بهبود آن کمک می‌کند.
- درصورتی‌که محل سوختگی دچار خارش و التهاب است، بهتر است از پماد هیدروکورتیزون برای آفتاب سوختگی استفاده کنید که بدون نسخه از داروخانه‌ها قابل تهیه است. این محصول به کاهش تورم، خارش پوست و کنترل عوارض جانبی سوختگی کمک می‌کند.
- بدن ممکن است پس از سوختن، دچار کم‌آبی شود، زیرا مایعات بیشتری را برای ترمیم آسیب به سمت پوست هدایت می‌کند. بنابراین یکی از راه‌های ساده برای درمان آفتاب سوختگی، نوشیدن آب اضافی است.
- پس از آفتاب‌سوختگی، پوست شما کم‌کم پوسته پوسته می‌شود که متاسفانه اغلب افراد این لایه‌ها را با دست از پوست جدا می‌کنند. توجه داشته باشید که این کار اشتباه است، هیچ لایه پوستی را نکشید و بگذارید خودبه‌خود و در زمان مناسب از پوستتان جدا شود. لایه برداری پوست در وهله اول کار بی‌خطری به نظر می‌رسد اما این کار در شرایطی که پوست شما آفتاب سوخته است، ممکن است آسیب بیشتری به آن وارد کرده و پوست را در برابر عفونت آسیب‌پذیرتر کند.
براساس همین توضیحات، اگر جای سوختگی روی پوست تاول زد، هرگز به آن دست نزنید. تاول نقش یک لایه محافظتی روی محل سوختگی را دارد که از پوست در حال بهبود محافظت می‌کند، به همین دلیل ترکیدن تاول ممکن است موجب بروز عفونت یا کند شدن روند بهبود شود. اگر در شرایط خاصی تاول ترکید، سعی کنید محل آن را کاملا تمیز نگه دارید و سطح آن را با یک پانسمان سبک بپوشانید.
پس از بهبود آفتاب‌سوختگی، احتمالا با مشکل دیگری به نام جای آفتاب سوختگی روی پوست مواجه خواهید شد. درمان جای سوختگی شدید با استفاده از ژل و کرم امکان‌پذیر است، البته در برخی موارد هم درمان با لیزر پیشنهاد می‌شود. برای آشنایی با روش‌های درمان و جزئیات بیشتر حتما مقاله روش های درمان جای سوختگی را ببینید.
معرفی بهترین محصولات مراقبت پوست برای آفتاب سوختگی
در این بخش با معرفی 4 محصول مراقبت پوست شما را در تهیه بهترین کرم‌ها و ژل‌های اختصاصی آفتاب سوختگی راهنمایی می‌کنیم:
1. کرم ژل بازسازی کننده اسکارفیت الی ژن
کرم ژل بازسازی کننده اسکارفیت الی ژن محصولی کاربردی برای درمان و بازسازی پوست آفتاب سوخته است. این محصول با رطوبت‌رسانی عمیق پوست و ترکیباتی مثل عصاره عسل، پیاز، روغن کتان و روغن زیتون به رفع آثار آفتاب سوختگی کمک می‌کند. کرم ژل الی ژن حاوی ویتامین‌های A، E و B است و از طریق افزایش سرعت تکثیر سلولی موجب بازسازی پوست و کاهش چین‌وچروک می‌شود.
این کرم ترکیبات آنتی‌اکسیدان دارد و نوعی ضدعفونی کننده قوی برای پوست‌هایی است که در برابر آفتاب، دچار آسیب‌های جدی شده‌اند. جهت استفاده از کرم ژل بازسازی‌کننده کافی است آن را روزانه 2 تا 3 بار روی محل آفتاب‌سوختگی بزنید و این کار را تا بهبود زخم تکرار کنید.
2. کرم رفع قرمزی و التهاب صورت نئودرم
اگر به دنبال بهترین پماد برای آفتاب سوختگی صورت هستید، کرم رفع قرمزی و التهاب صورت سنسی رد نئودرم را به شما پیشنهاد می‌کنیم. طبیعتا یکی از عوارض آفتاب سوختگی، التهاب و خارش‌های بیش‌ازحد جای زخم است. کرم نئودرم حاوی ترکیباتی مثل کالاندولا، گلیسیرین و نئوترازن است، خاصیت ضدالتهاب، ضدعفونی‌کننده و ضدقرمزی دارد و راه حلی برای همه این مشکلات است.
این محصول با ترکیبات التیام‌بخش در کنار روغن‌های ضروری، فرمولاسیونی موثر در ترمیم پوست دارد. کرم رفع قرمزی و التهاب سنسی رد نئودرم فاقد هرگونه مواد افزودنی مثل پارابن و اسانس بوده و برای کودکان و بزرگسالان قابل استفاده است. برای درمان آفتاب‌سوختگی با این کرم، کافی است مقدار کافی از پماد را روی ناحیه آسیب‌دیده خشک و تمیز ماساژ دهید و این کار را تا بهبودی کامل، روزانه دو بار تکرار کنید.
3. لوسیون بعد از آفتاب باریج اسانس
اگر قرار باشد لیستی از بهترین محصولات ایرانی برای رفع آفتاب سوختگی پوست به شما معرفی کنید، حتما لوسیون پس از آفتاب باریج اسانس در این لیست قرار دارد. این لوسیون، با آبرسانی عمیق پوست، رطوبت از دست رفته آن را تامین کرده و به کاهش درد، التهاب یا خارش ناشی از آفتاب‌سوختگی کمک می‌کند.
ترکیبات اصلی لوسیون بعد از آفتاب باریج، ژل آلوئه‌ورا و روغن آووکادو است که فرآیند التیام زخم‌های سوختگی را تسریع می‌کند. جهت استفاده از لوسیون پس از آفتاب باریج اسانس کافی است یک لایه نازک از کرم را روی محل موردنظر بمالید و در صورت نیاز این کار را چند بار تکرار کنید.
4. ژل بعد از سوختگی آلوئه ورا سی گل
همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، آلوئه‌ورا یکی از گیاهانی است که خاصیت درمانی و تسکین‌دهنده دارد. برند سی‌گل با بهره‌گیری از این خاصیت، ژل بعد از سوختگی آلوئه ورا سی‌گل را به بازار عرضه کرده که به درمان سوختگی‌های ناشی از آفتاب و التهابات پس از آن کمک می‌کند.
این محصول حاوی 94% عصاره آلوئه‌ورا، آلانتوئین و ویتامین‌های مختلف است که با رطوبت‌رسانی پوست، موجب تسکین التهابات پوستی، کاهش خارش، سوزش و قرمزی پوست می‌شود و به بازسازی پوست هم کمک می‌کند.
برای استفاده از این ژل باید ابتدا محل سوختگی را به خوبی با آب بشویید و بعد ژل را روی پوست قرار دهید. این ژل نیازی به ماساژ ندارد و بهتر است هر ساعت آن را تمدید کنید.
سوالات متداول درمان آفتاب سوختگی
درمان آفتاب‌سوختگی چند روز طول می‌کشد؟
دوره درمان آفتاب سوختگی به شدت آن بستگی دارد، آفتاب‌سوختگی‌های خفیف تا متوسط معمولا طی یک هفته به صورت طبیعی درمان می‌شوند اما سوختگی‌های شدید ممکن است دو هفته یا بیشتر طول بکشد و باید به پزشک مراجعه کرد.
برای درمان تاول های آفتاب سوختگی چه کار کنیم؟
وجود تاول نشان‌دهنده آفتاب‌سوختگی درجه دو است، در این شرایط بهتر است از کمپرس آب سرد برای تسکین درد استفاده کنید و تحت هیچ شرایطی تاول را باز نکنید. در صورتی که تاول کنده شد، آن را ضدعفونی کرده و با پانسمان رویش را بپوشانید.
پوسته پوسته شدن بدن بعد از آفتاب سوختگی را چطور درمان کنیم؟
پوسته پوسته شدن بخشی از فرآیند طبیعی بهبود پوست است، به همین خاطر از جدا کردن آن‌ها اجتناب کرده و به پوست فرصت دهید تا به‌صورت طبیعی از بدن جدا شود. در این شرایط می‌توانید از ترکیبات آبرسانی مثل آلوئه ورا، برای تامین رطوبت پوست استفاده کنید.
آیا برای سلامتی به نور خورشید احتیاج دارم؟
برای تامین ویتامین D بدن چند دقیقه در مقابل نور خورشید قرار گرفتن بسیار موثر است اما حتما از کرم ضد آفتاب و عینک آفتابی استفاده کنید.
