دوران PMS چیست؟ تمام نکاتی که باید درباره دوران PMS بدانید
برای اغلب خانمهایی که ماهانه چرخه قاعدگی را تجربه میکنند، در روزهای منتهی به آغاز این دوره، برخی علائم جسمی یا روحی ناخوشایند هم رخ میدهد. اگر شما جزو افراد خوششانسی هستید که این شرایط را ندارید، به شما تبریک میگوییم. هر چند برای دسته دیگر، این بازه زمانی با چالشهای زیادی همراه است. پس اگر شما هم این لحظات سخت را تجربه میکنید یا آقایی هستید که شریک زندگی شما دوران پیش از قاعدگی سختی دارد، بهتر است همراه ما بمانید تا با هم بررسی کنیم که دوران PMS چیست، چه علائمی دارد، چگونه میتوان آن را کنترل کرد و در چه شرایطی باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کرد.
فهرست مطالب
دوران PMS چیست؟
چرخه قاعدگی زنان بر طبق شرایط بدنی هر فرد، متفاوت است و میتواند از 21 تا 35 روز باشد. میانگین طول این دوره، معمولا 28 روز است. در هر بخش از این سیکل، هورمونهای مختلفی در بدن ترشح میشوند که آغاز و پایان دوره باروری را تعیین میکنند. در 2 تا 7 روز اول چرخه ماهانه، خونریزی رخ میدهد. پس از آن و در طی یک هفته تا ده روز بعد از اتمام خونریزی، دوره تخمکگذاری شروع میشود. با افزایش هورمون استروژن، تخمک در بدن رشد کرده و آزاد میشود. در طی این روزها، دیواره رحم نیز ضخیم خواهد شد و هورمون پروژسترون نیز به میزان بیشتری ترشح میشود تا به رحم برای لانهگزینی تخمک، کمک کند.
همه چیز از زمانی آغاز میشود که دوره تخمکگذاری بهپایان برسد و حاملگی رخ ندهد. در این شرایط، میزان هورمونها کمکم کاهش مییابند و بازه زمانی 10 روز تا یک هفته پیش از پریود، شرایط جسمی و روحی زنان تحت تاثیر قرار میگیرد. در این بازه زمانی، حدودا 48 درصد از زنان، علائم مختلفی تجربه میکنند که این علائم را سندروم پیش از قاعدگی یا همان PMS مینامند.
حالا شاید این سوال هم برای شما ایجاد شده که PMS مخفف چیست و دلیل این نامگذاری چه بوده که در بخش بعد، به این موضوع پاسخ خواهیم داد.
PMS مخفف چیست؟
عبارت PMS، مخفف Premenstrual Syndrome است که معنای آن، سندروم پیش از قاعدگی است. درست همانطور که از معنای این عبارت میتوان متوجه شد، دوران PMS در زنان، شامل تمام تغییرات روحی، جسمی و احساسی است که زنان در روزهای پیش از آغاز پریود، آنها را تجربه میکنند. این علائم برای هر فرد و از آن عجیبتر اینکه در هر دوره، متفاوت هستند.
به همین خاطر، ممکن است برخی زنان هیچگاه این علائم را تجربه نکنند، ممکن است برخی دیگر تنها برخی علائم شایع جسمی و خلقی آن را تجربه کرده و شاید برخی دیگر، تمام علائم را در دورههای متفاوت، پشت سر بگذارند. بنابراین هیچگاه نمیتوان یک شرایط یکسان را برای این سندروم در نظر گرفت. برای درک بهتر این دوره، اجازه دهید که در بخش بعدی، با هم بررسی کنیم که مهمترین علائم دوره PMS چیست.
مهمترین علائم PMS در زنان
همانطور که در بخش پیش اشاره کردیم، دوران PMS زنان همیشه علائم یکسانی ندارند. شاید یک زن در یکی از دورههای قاعدگی، هیچ علامتی را تجربه نکند و در سیکل بعدی، بیشتر علائم را احساس کند. از سوی دیگر، علائم PMS شامل طیف گستردهای هستند که بهصورت کلی میتوانیم آنها را در دو دستهبندی علائم جسمی و علائم روحی، قرار دهیم:
علائم جسمی سندروم پیش از قاعدگی
برخی از مهمترین علائم جسمی PMS شامل موارد زیر هستند:
- خستگی، بیحالی، خوابآلودگی
- درد کمر، کشاله ران، رحم
- درد مفاصل و عضلهها
- سردرد
- احساس درد و سفتشدن پستانها
- تغییر شرایط گوارشی و وقوع یبوست یا اسهال و نفخ
- ایجاد جوش در نواحی مختلف صورت
- افزایش یک تا دو کیلو وزن
- حالت تهوع یا در حالت شدیدتر استفراغ
این علائم برای هر فرد، تفاوت دارد و شدت آنها نیز متغیر است. برای اغلب افراد، درد کمر، پاها و رحم همراه با سفتشدن و درد پستانها، مهمترین نشانه PMS و نزدیکشدن دوره پریود است. در کنار این علائم، معمولا علائم روحی نیز رخ میدهند.
علائم روحی و احساسی سندروم پیش از قاعدگی
برخی از شایعترین علائم احساسی و روحی دوران PMS زنان شامل موارد زیر است:
- تغییرات شدید خلقی
- زودرنجی یا عدم امکان کنترل خشم
- گریهکردن مداوم
- استرس، اضطراب و دلهره
- افسردگی و ناراحتی
- تغییر شرایط اشتها به پرخوری عصبی یا بیاشتهایی شدید
- کمخوابی غیر قابل توضیح یا خوابآلودگی شدید
- کاهش میل جنسی
- عدم تمرکز
اغلب زنان حتی پیش از آگاهشدن از وجود سندروم پیش از قاعدگی، همیشه احساسات شدیدی را قبل از آغاز دوره پریود تجربه میکردند. این علائم گاهی باعث ایجاد اختلال در عملکرد روزانه زنان میشود و به همین دلیل، همه افراد این با این سوال مهم مواجه هستند که دلیل وقوع دوران PMS چیست؟
علل سندروم پیش از قاعدگی یا علت وقوع دوران PMS
با اینکه هیچ دلیل اثبات شدهای برای وقوع این دوره و تشدید علائم آن وجود ندارد، برخی از محققان دو مورد زیر را بهعنوان مهمترین دلایل ایجاد سندروم پیش از قاعدگی تشخیص دادهاند:
تغییرات هورمونی بدن
از آنجا که در روزهای منتهی به پریود، میزان هورمونها کاهش پیدا میکنند، یکی از علل مهم دوران PMS را میتوان به این موضوع مرتبط دانست. کاهش هورمونهای استروژن و پروژسترون، یکی از مهمترین دلایل وقوع این دوران است که با آغاز پریود یا وقوع بارداری و پس از آن تغییر شرایط هورمونی بدن زنان، بهپایان میرسد.
خوشبختانه آغاز خونریزی و شروع دوره ماهانه، باعث تثبیت هورمونها و کاهش علائم PMS میشود. در این دوره، معمولا نشانههای متعددی از درد، خستگی و کاهش انرژی وجود دارد. در صورت که خونریزیهای شدید و غیر قابل کنترلی را تجربه میکنید، بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید. در طی این روزها هم از وسایل بهداشتی باکیفیت مثل نوار بهداشتی مولپد، کمک بگیرید.
تغییرات شیمیایی مغز
سروتونین یک نوع هورمون و ناقل عصبی است که در بخشهای مختلف بدن مثل سیستم گوارشی و سیستم عصبی انسان وجود دارد. این هورمون بر اشتها، خلقوخو، اضطراب و حتی میزان تمرکز، اثر میگذارد. در صورتی که میزان این انتقالدهنده عصبی در بدن کاهش پیدا کند، خستگی، بیحوصلگی، کمبود اشتها و دیگر علائم جسمی مرتبط به کاهش سروتونین در بدن، افزایش پیدا میکنند. کمبود سروتونین و تغییرات شیمیایی ناشی از آن، دیگر دلیلی است علائم PMS را نمایان میکند.
PMS چند روز قبل از دوره پریودی است؟
از آنجا که دورههای ماهانه زنان معمولا ثابت نیست و نسبت به هر فرد و حتی شرایط زندگی او تغییر میکند، نمیتوان روزهای مشخصی را بهعنوان دوره ثابت PMS تعیین کرد. تقریبا دوره PMS از یک هفته پیش از پریود آغاز میشود. هرچند برخی اوقات زنان از 10 روز قبل از دوره قاعدگی، علائم PMS را دارند.
برخی دیگر نیز تنها یک تا سه روز پیش از آغاز دوره ماهانه، علائم PMS را تجربه خواهند کرد. نکته مهم دیگر، شدت این علائم است. گاهی اوقات این دوره با علائم بسیار خفیفتر رخ میدهد و به همین دلیل بیشتر زنان این دوران را بدون آگاهی از وقوع آن، سپری خواهند کرد.
تغییرات PMS در دورهها مختلف زندگی
زنان زیادی اعلام کردهاند که با گذشت زمان و افزایش سنشان، علائم PMS را بیش از پیش احساس میکنند و این موضوع، باعث تعجب آنها شده است. اگر شما هم در این شرایط قرار دارید و این تغییر ناگهانی برای شما نیز رخ داده است، باید به شما بگوییم که علائم سندروم پیش از قاعدگی، با افزایش سن بیشتر میشود. به همین خاطر، در ابتدای دوره نوجوانی، ممکن است هیچگاه این شرایط را تجربه نکرده باشید و پس از ورود به دهه سوم زندگی و در اوایل بیست سالگی، این علائم ظاهر شده باشند. بهصورت کلی تغییرات علائم سندروم پیش از قاعدگی در دورههای مختلف، به این شکل است:
دهه دوم زندگی (ابتدای نوجوانی تا اوایل بیست سالگی)
اغلب دختران نوجوان در سالهای ابتدایی آغاز دوره ماهانه، هیچ علائمی ندارند یا علائم آنها بسیار کم هستند. در این دوران، معمولا پریود دختران با درد کمتر، خونریزی خفیفتر و بدون نشانههای سندروم پیش از قاعدگی است. هر چند باید تاکید کنیم که این موضوع برای همه یکسان نیست و ممکن است برخی دختران نوجوان از همان روزهای اول، قاعدگیهای دردناک، خونریزیهای شدید و علائم PMS داشته باشند.
پشت سر گذاشتن دورههای ماهانه سنگین و سخت، با استفاده از وسایل بهداشتی و مراقبتی باکیفیت، راحتتر خواهد بود. به همین دلیل اگر شما هم دورههای ماهانه دردناک و سنگینی دارید، با استفاده از انواع نوار بهداشتی استاندارد، شرایط خود را کمی بهبود ببخشید.
ناگفته نماند که گاهی اوقات، بهترین برندها و محصولات بهداشتی منجر به بروز علائم حساسیت و آلرژی میشوند که دورههای ماهانه را سختتر و دشوارتر خواهند کرد. اگر شما هم احساس میکنید که به انواع نواربهداشتی حساسیت دارید و نحوه درمان این حساسیت را بلد نیستید، لازم است در ابتدا علائم حساسیت به نوار بهداشتی را بشناسید وو سپس برای درمان این علائم اقدام کنید..
دهه سوم زندگی (از ابتدای 20 سالگی تا 30 سالگی)
کمی پیش از شروع دهه سوم، از حدودا 18 سالگی تا 27 سالگی، علائم سندروم پیش از قاعدگی کمکم ظاهر میشود. این علائم در این دوره معمولا خفیف هستند. در یکی از تحقیقات راجع به این موضوع، محققان دادههای بیش از 238 هزار کاربر یکی از نرمافزارهای پریود زنان را آنالیز کردند. نتیجه این تحقیقات این بود که زنان بین 18 تا 27 ساله، علائم خفیفتری نسبت به زنان مسنتر گزارش کردهاند.
دهه چهارم زندگی (از ابتدای 30 سالگی تا 40 سالگی)
قبل از شروع سی سالگی، زنان با توجه به تغییرات روحی و جسمی خود در روزهای مختلف ماه، بهخوبی متوجه میشوند که دوران PMS چیست و چه تاثیراتی بر بدن آنها میگذارد. در آغاز سی سالگی، علائم شدیدتر خواهند شد و این شرایط تا آغاز دوران یائسگی، ادامه پیدا میکند. در صورتی که در طی این دهه از زندگی، زنان بارداری و زایمان را تجربه کنند یا افسردگی پس از زایمان داشته باشند، این شرایط برای آنها شدیدتر و سختتر هم خواهد شد.
استفاده از وسایل بهداشتی امن و باکیفیت مثل انواع تامپون یا کاپ قاعدگی، میتواند با کاهش احتمال بروز حساسیتهای پوستی، تحمل روزهای سخت پس از PMS شدید را کمی آسانتر کند. قیمت کاپ قاعدگی و استفاده راحتتر آن نسبت به انواع نوارهای بهداشتی، باعث محبوبیت این محصولات در بین زنان در این دوره سنی شده است.
دهه پنجم زندگی (از ابتدای 40 سالگی تا یائسگی)
دوران یائسگی، طیف گستردهای از مشکلات جسمی و روحی را به همراه میآورد و این دوره، یک بازه چند ساله را در بر میگیرد. بنابراین زنان در دهه پنجم زندگی، در اغلب روزها علائم PMS را همراه با علائم دوره یائسگی تجربه میکنند و این موضوع، به سختتر شدن شرایط منجر میشود. به همین دلیل بیشتر زنان در دهه پنجم زندگی خود، دوران PMS سختتر، شدیدتر و آزاردهندهتری را تجربه میکنند. خستگی مداوم، بدخلقی، خشم، غم و…، تنها بخشی از احساساتی است که زنان در این دهه و در اغلب روزهای ماه دارند.
استفاده از برخی محصولات بهداشتی اختصاصی مثل ژل شستشو بانوان لافارر، پدهای ضد درد، پتوی برقی یا حتی کیسه آب گرم، میتواند بخشی از علائم جسمی این دوره را کاهش دهد و شرایط بهتری برای بانوان ایجاد کند.
شما میتوانید کیسه آب گرم و تمامی لوازم بهداشتی مورد نیاز خود را از طریق سایت لوازم آرایشی و بهداشتی معتبر تهیه کنید.
PMS شدید یا PMDD
با اینکه PMS خود بهتنهایی شرایط بسیار سختی را برای زنان ایجاد میکند، اما بعضی از زنان به دلیل شدت علائم PMS در روزهای پیش از قاعدگی، روتین زندگیشان کاملا مختل میشود. این وضعیت PMS شدید را اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی یا همان PMDD مینامند. معمولا 3 تا 8 درصد از زنان، دچار این اختلال میشوند و علائم آن نیز شامل موارد زیر است:
- احساس افسردگی شدید همراه با افکار خودکشی
- گریههای غیر قابل کنترل و بیوقفه
- استرس، اضطراب و دلهره شدید
- احساس ناامیدی، بیانگیزگی و عدم علاقه به انجام کارهای روزمره
- مشکلات جسمی شدید مثل گرفتگی عضلات، درد کمر، لگن و پستان
در صورتی که علائم PMS شما خیلی شدید باشند و مانع از انجام فعالیتهای روتین و روزمرهتان شوند، ممکن است دچار PMDD شده باشید. در این صورت حتما باید به پزشک زنان مراجعه کنید و درمان جدی خود را آغاز نمایید.
گاهی اوقات زنان پس از PMS شدید، دورههای ماهانه دردناکتر و با خونریزی بیشتر را هم تجربه میکنند. هر چند این مسئله، یک قاعده کلی نیست. با وجود این، اگر شما هم در چنین شرایطی قرار دارید، یکی از راههای ساده برای کنترل شرایط در این دوره، استفاده از انواع محصولات باکیفیت بهداشتی مثل نوار بهداشتی تافته است. این برند با عرضه انواع نوارهای بهداشتی بزرگ با جذب بالا، احتمال وقوع هرگونه شرایط ناخوشایند در این دوره را به کمترین میزان ممکن رسانده است.
درمان PMS
با توجه به اینکه هنوز هیچکس بهصورت دقیق نمیداند که علل وقوع دوران PMS چیست؛ هیچ درمان مشخصی هم برای آن تعیین نشده است. هر چند انجام برخی کارها، تغییر روتین زندگی و مصرف برخی داروهای هورمونی، میتواند شدت علائم دوران PMS در زنان را کاهش دهد. با توجه به همین موضوع، موارد زیر را میتوانیم بهعنوان روشهایی تقریبا قابل اعتماد برای کاهش علائم این دوران، در نظر بگیریم:
تغییر روتین زندگی
از آنجا که تغییرات خلقی و روحی در این دوران افزایش مییابد، تغییر روتین زندگی و عدم انجام برخی کارها، میتواند به کاهش این علائم یا حتی درمان آن منجر شود. به همین دلیل پزشکان توصیه میکنند زنانی که با علائم شدید PMS مواجه هستند، بهصورت منظم ورزش کنند و فعالیت جسمی روتین داشته باشند. از مصرف نوشیدنیهای حاوی کافئین و محرک اعصاب، دوری کنند و دمنوشهای گیاهی سالم را جایگزین کنند.
نیکوتین موجود در دخانیات، نمک و قند مصنوعی، دیگر موادی هستند که باعث تشدید علائم PMS میشوند. بنابراین با کاهش مصرف این مواد یا حذف آنها، میتوانید بخش بزرگی از این علائم را کاهش داده یا حتی از بین ببرید. به همین خاطر باید بگوییم که تغییر روتین زندگی، یکی از سادهترین راهها برای کاهش علائم دوران PMS است.
مصرف مکملها
یکی از سادهترین روشها برای درمان علائم دوران PMS در زنان، مصرف مکملهای مختلف است. زنان زیادی پس از مصرف مکملهای حاوی ویتامین B6، منیزیم و کلسیم پیش از آغاز دوره ماهانه، از کاهش علائم PMS اطلاع دادند. با اینکه هنوز به تحقیقات بیشتری راجع به اثرگذاری مصرف این مکملها نیاز داریم، اما پزشکان زیادی مصرف این داروها را بهعنوان اولین گامهای درمانی، پیشنهاد میکنند.
انواع مکمل و مولتی ویتامین در بازار وجود دارند که با توجه به شرایط جسمی و نیازهای بدنی خود، میتوانید یکی از مدلهای آن را امتحان کنید. برای مثال، زنان بالای 40 سال باید مکملهای مخصوص خود را مصرف کنند. در مطلب بهترین مولتی ویتامین برای زنان بالای ۴۰ سال، مهمترین مکملهای زنان در این دوره را با هم بررسی کردیم. با نیمنگاهی به این مطلب و پس از مشورت با پزشک، میتوانید یک مولتی ویتامین مناسب برای خود انتخاب کنید.
مصرف داروهای هورمونی
در صورتی که تغییر سبک زندگی نتواند باعث کنترل شرایط شود، باید مرحله جدیدی از درمان PMS را آغاز کنید. پزشکان و متخصصان زنان در این شرایط، مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری و بهصورت خاص داروی دیاز را پیشنهاد میکنند. این داروها با جلوگیری از وقوع تخمکگذاری، نوسان هورمونی را نیز متوقف میکنند. بنابراین علائم PMS رخ نمیدهند یا بهصورت بسیار خفیفتری اتفاق میافتند. از سوی دیگر، مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری باعث کاهش میزان خونریزی و درد در طی دوره قاعدگی میشود و دورههای ماهانه راحتتری را فراهم میکند.
مصرف قرصهای آرامشبخش و مشاوره درمانی
مرحله جدیتر درمان، زمانی آغاز میشود که گزینههای پیشین اثردهی کافی نداشته باشند. در این صورت، پزشک متخصص برای کنترل علائم مختلف مثل تغییرات شدید خلقی، عدم کنترل خشم یا افسردگی، مصرف داروهای آرامشبخش یا مشاوره درمانی را پیشنهاد میکند. ناگفته نماند که گاهی اوقات، پزشکان دو یا چند مورد از این درمانها را بهصورت همزمان آغاز میکنند تا نتیجه سریعتر و کاملتری بهدست آید.
درمانهای گیاهی
برخی دمنوشها و گیاهان دارویی، تاثیر خوبی روی کاهش علائم PMS میگذارند و با توجه به همین مسئله، افراد زیادی در این دوره، مصرف دمنوشها را امتحان میکنند. برخی از دمنوشهای آرامشبخش و مناسب دوره PMS شامل این موارد هستند:
- آویشن و زعفران
- چای برگ تمشک
- دمنوش بهارنارنج
مصرف برخی داروها مثل قرص گل مغربی، کوهوش سیاه و گیاه پنجانگشت نیز از دیگر درمانهای گیاهی بهشمار میروند. اغلب این داروها را میتوانید در حین دوره پریود نیز مصرف کنید. از سوی دیگر باید بدانید که استفاده از محصولات باکیفیت بهداشتی مثل نوار بهداشتی مای لیدی در روزهای آغاز دوره ماهانه، میتواند بخش زیادی از چالشهای این دوره را برای شما کاهش دهد.
دلایل افزایش علائم ناگهانی PMS
در صورتی که در سالهای گذشته، هیچگاه PMS نداشتید و این علائم ناگهان شدید شدهاند، احتمالا سبک زندگی شما تغییر کرده است. چند دلیل اصلی وجود دارند که میتوانند به تشدید علائم این دوره کمک کنند و شامل موارد زیر هستند:
مصرف داروهای هورمونی
برخی داروها مثل داروهای هورمونی باعث بیشترشدن علائم این دوره میشوند. از سوی دیگر، برخی داروهای خاص غیر مجاز مثل داروهای چاقی و لاغری با داشتن ترکیبات نامشخص، ممکن است باعث تشدید ناگهانی، غیر قابل کنترل و ادامهدار این علائم شوند.
پشت سر گذاشتن شرایط روحی نامناسب
بحرانهای مختلف و کنترل نشده، یکی دیگر از مهمترین عوامل تشدید علائم سندروم پیش از قاعدگی است. زنانی که PMS خفیف دارند، با پشت سر گذاشتن بحرانهای روحی و احساسی، بیش از پیش سندروم پیش از قاعدگی را تجربه خواهند کرد.
تغییر سبک زندگی
کاهش تحرک و فعالیت بدنی، قرارگرفتن در موقعیتهای تنشزا، مصرف کافئین و نوشیدنیهای الکلی، مصرف قند مصنوعی و نمک، همه جزو مواردی هستند که هر کدام بهتنهایی میتواند باعث بیشترشدن علائم این دوره شوند.
بنابراین پیش از آغاز درمان دارویی، باید تمام این موارد را در نظر بگیرید و با ایجاد تغییرات کوچک و نسبتا ساده، احتمال بروز این شرایط یا تشدید آن را کاهش دهید. حالا و با در نظرگرفتن این سه دلیل، شما هم میدانید عوامل افزایش علائم دوران PMS چیست و چگونه میتوان آن را نسبتا کنترل کرد.
PMS، دورهای سخت پیش از آغاز پریود
تغییرات جسمی و روحی در دورههای مختلف، بخشی از روند طبیعی زندگی است. قاعدگی، بارداری، شیردهی و پس از آن یائسگی، همه باعث کاهش یا افزایش برخی هورمونهای خاص در بدن میشوند که علائم خاصی را در بدن پدیدار خواهند کرد. این تغییرات هورمونی پیش از آغاز دوره ماهانه، باعث بروز علائم ناخوشایند متعددی میشود که مجموع آنها را سندروم پیش از قاعدگی یا PMS مینامند. اگر شما هم تا اینجا همراه ما بودید، بهخوبی میدانید که دوران PMS چیست، چه علائمی دارد و برای درمان یا کاهش آن باید چه کارهایی را انجام داد. حالا و پس از این توضیحات، شما به ما بگویید: برای شما مهمترین علائم دوره PMS چیست و برای کنترل این علائم، چه روشهای را امتحان کردهاید؟