علت شکستن ناخن؛ بررسی دلایل و روش‌های درمان آن
بسیار پیش آمده است که پس از بلند کردن وسیله‌ای یا حتی برخورد کوچک ناخن با جایی، ناخن دچار شکستگی شده باشد. شکسته شدن ناخن‌ها یکی از مشکلات رایج است که بسیاری از افراد، به‌ویژه خانم‌ها، با آن مواجه می‌شوند. اما دقیقا چه دلایلی باعث شکستن ناخن می‌شود؟ در ادامه علت شکستن ناخن و روش‌های پیشگیری و درمان آن را باهم مرور می‌کنیم. پس تا انتهای این مطلب از مجله خانومی همراه ما باشید.
فهرست مطالب
دلایل شکستن ناخن
علت شکستن ناخن می‌تواند به فاکتورهای مختلفی مرتبط باشد. دلایل رایج شکستن ناخن، کمبود مواد معدنی، کم‌خونی، سن، فشار و دلایل دیگر است. در ادامه این موضوع را مفصل مرور می‌کنیم و دلایل آن را به طور کامل بررسی می‌کنیم.
کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی
احتمالا می‌دانید شکنندگی ناخن و کمبود ویتامین دو موردی هستند که باهم مرتبط هستند. کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن سبب بروز مشکلات مختلفی می‌شوند و اندام‌های متفاوتی را درگیر می‌کنند که ناخن هم یکی از این اعضاست. اما سوالی که پیش می‌آید این است که علت شکستن ناخن کمبود کدام ویتامین است؟ در ادامه نقش ویتامین‌های مختلف در سلامت و استحکام ناخن بررسی می‌کنیم:
علت شکستن ناخن و بیوتین
این ویتامین، از خانواده ویتامین‌های B است و نقش حیاتی در سلامت ناخن‌ها دارد. مطالعات نشان داده‌اند که کمبود بیوتین باعث کاهش رشد ناخن‌ها و افزایش شکنندگی آن‌ها می‌شود. بیوتین در غذاهایی مانند زرده تخم‌مرغ، بادام و سویا یافت می‌شود. مصرف مکمل‌های بیوتین هم در بهبود وضعیت ناخن‌ها موثر است. قیمت قرص بیوتین به‌صرفه و مناسب است و می‌توان به راحتی آن را به سبد مکمل‌ها اضافه کرد.
ویتامین D و شکستگی ناخن
ویتامین D به جذب کلسیم و فسفر کمک می‌کند که برای سلامت ناخن‌ها و استخوان‌ها ضروری است. افرادی که در مناطق با نور آفتاب کم زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض کمبود ویتامین D قرار دارند و احتمالا با مشکلات ناشی از کمبود این ویتامین از جمله شکنندگی ناخن کمبود ویتامین دست‌وپنجه نرم می‌کنند. منابع این ویتامین شامل نور خورشید، ماهی چرب و تخم‌مرغ است و البته مکمل‌های ویتامین D هم کمک‌کننده هستند. ویتامین د۳ جزو مکمل‌های پرمصرف است و افراد زیادی دچار کمبود این ویتامین هستند.
ویتامین C و تولید کلاژن ناخن
ویتامین C برای تولید کلاژن ضروری است. کلاژن پروتئینی است که به ساختار و استحکام ناخن‌ها کمک می‌کند. کمبود ویتامین C باعث کاهش تولید کلاژن و در نتیجه شکنندگی ناخن‌ها می‌شود. همچنین ویتامین C به عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی عمل کرده و از سلول‌های ناخن در برابر آسیب‌های اکسیداتیو محافظت می‌کند.
ویتامین A و تقویت سلول‌های ناخن
ویتامین A برای رشد و تقسیم سلولی ضروری است. این ویتامین به حفظ سلامت سلول‌های ناخن و جلوگیری از شکنندگی آن‌ها کمک می‌کند. همچنین ویتامین A به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند که به جلوگیری از عفونت‌های ناخن و حفظ سلامت کلی آن‌ها کمک می‌کند.
ویتامین E و علت شکستن ناخن
ویتامین E به عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی عمل کرده و به حفظ رطوبت ناخن‌ها کمک می‌کند. این ویتامین می‌تواند از خشکی و شکنندگی ناخن‌ها جلوگیری کند. همچنین مانند ویتامین C، ویتامین E هم آنتی‌اکسیدانی قوی است. قیمت ویتامین E هم مناسب است و لازم نیست برای تامین این ویتامین هزینه‌ای گزاف متحمل شوید.
بنابراین اگر به دنبال پاسخ علت شکستن ناخن کمبود کدام ویتامین است هستید، باید گفت ویتامین بیوتین، D ،C ،A و E همه در شکنندگی ناخن نقش دارند و اگر دوست دارید ناخن‌هایی سالم داشته باشید، باید از گنجاندن مواد غذایی و مکمل‌هایی حاوی این ویتامین غافل نشوید. کمبود ویتامین‌ها به جز شکنندگی ناخن، اثرات دیگری از جمله ایجاد لک صورت هم دارند.
نقش آهن در استحکام ناخن‌ها
این ماده معدنی برای تولید هموگلوبین در خون ضروری است و کمبود آن می‌تواند به مشکلات مختلفی منجر شود. افرادی که دچار کمبود آهن هستند، ممکن است با نشانه‌هایی مانند ناخن‌های نازک و شکننده مواجه شوند. منابع غنی آهن شامل گوشت قرمز، سبزیجات سبز تیره، و حبوبات است و اگر دوست دارید ناخن‌ها را تقویت کنید بهتر است این مواد غذایی را در رژیم غذایی روزانه بگنجانید.
زینک و حفظ سلامت ناخن‌ها
این عنصر معدنی هم به بهبود سلامت ناخن‌ها کمک می‌کند. کمبود زینک باعث شکنندگی ناخن‌ها و سستی‌شان می‌شود. منابع غنی زینک شامل گوشت، دانه‌ها و حبوبات است. زینک پلاس به صورت قرص و مکمل هم تولید می‌شود که می‌توان به حفظ سلامت ناخن‌ها کمک کند.
خشکی و دهیدراته شدن ناخن
ناخن‌های خشک بیشتر در معرض شکستن هستند و خشکی ناخن یکی از علت‌های شکستن ناخن است. عواملی که باعث خشکی ناخن می‌شوند عبارتند از:
- شرایط آب و هوایی: سرما و گرما ممکن است باعث خشک شدن ناخن شوند.
- استفاده از مواد شوینده: تماس مکرر با مواد شوینده قوی چربی طبیعی ناخن‌ها را از بین می‌برد و باعث شکنندگی آن‌ها می‌شود.
- کمبود آب: کم‌آبی بدن هم جزو مواردی است که تاثیر زیادی بر عملکرد اعضای مختلف بدن دارد و بر شکنندگی ناخن هم تاثیر می‌گذارد. نوشیدن آب کافی به حفظ رطوبت و سلامت ناخن‌ها کمک می‌کند.
آسیب‌های فیزیکی
ضربه‌های مکرر به ناخن‌ها، چه از طریق فعالیت‌های روزمره یا استفاده نادرست از ابزارها هم جزو دلایل شکنندگی ناخن به شمار می‌رود. به عنوان مثال:
- استفاده از ابزار نادرست: استفاده نادرست از قیچی یا سوهان‌های زبر می‌تواند به ناخن‌ها آسیب برساند.
- ضربه‌های مستقیم: ضربه به ناخن‌ها می‌تواند باعث ترک خوردن یا شکستن آن‌ها شود. در برخی شغل‌ها مثل نجاری، کفاشی و موارد مشابه، ناخن‌های فرد شاغل به دلیل انجام کارهای دستی، فشار، ضربه و ساییده شدن دچار شکنندگی می‌شوند.
عوامل محیطی
عوامل محیطی هم جزو دلایل شکنندگی ناخن‌ها هستند. مثلا زندگی در محیط‌های بسیار سرد یا بسیار گرم باعث شکستن ناخن می‌شود. همچنین مشاغلی که با مواد شیمیایی قوی سروکار دارند هم در صورت استفاده نکردن از دستکش دچار شکنندگی ناخن می‌شوند. دو مورد از عوامل محیطی که به شکنندگی ناخن منتهی می‌شود را مرور کنیم:
- تماس با مواد شیمیایی: استفاده مداوم از محصولات شیمیایی مانند پاک‌کننده‌ها و رنگ‌های مو می‌تواند به ناخن‌ها آسیب بزند. پزشکان، جراحان و نظافت‌چیان هم جزو مشاغلی هستند که به دلیل تماس با مواد شوینده قوی در معرض آسیب رسیدن به ناخن هستند.
- عوامل زیست‌محیطی: آلودگی و شرایط نامساعد جوی نیز می‌توانند بر سلامت ناخن‌ها تاثیر بگذارند.
استفاده بیش از حد از لوازم آرایشی بی‌کیفیت
مانیکور و پاک کردن بیش از حد لاک با استون ممکن است جزو دلایل شکنندگی ناخن‌ها باشند. موادی مثل ژل‌هایی که در مانیکور استفاده می‌شوند ناخن را خشک و آسیب‌پذیر می‌کنند. استفاده از استون هم به دلیل اینکه حلالی شیمیایی است روی ناخن‌ها اثرگذار است و سلامت آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
بالا رفتن سن
بالا رفتن سن هم یکی از دلایل شکنندگی ناخن به‌خصوص در خانم‌هاست. افزایش سن و تغییرات بدنی روی ناخن‌های خانم‌ها تاثیرگذار است و موجب شکنندگی‌شان می‌شود.
مشکلات پوست و بیماری‌ها
مشکلات پوستی هم گاهی باعث آسیب به ناخن می‌شوند، بیماری‌هایی مثل خشکی پوست یا بیماری‌های قارچی، همچنین بیماری‌هایی مثل کم‌کاری تیروئید هم موجب شکنندگی ناخن می‌شود.
استرس و فشار عصبی
استرس و فشار عصبی هم موجب بروز تغییرات عمده در بدن می‌شود. یکی از اثرات اضطراب، بالا رفتن هورمون کورتیزول در بدن است که چربی بیشتری در بدن به‌وجود می‌آید و ریزش موها بیشتر می‌شود، همچنین استرس گاهی مستقیم روی ناخن تاثیر می‌گذارد و گاهی غیر مستقیم با عادت‌هایی مثل جویدن و کندن ناخن سبب آسیب به ناخن می‌شود.
نشانه‌ها و علائم شکنندگی ناخن چیست؟
طبعا اصلی‌ترین نشانه شکنندگی ناخن، شکستن ناخن است و از نام عارضه، علامت آن مشخص است. اما شکنندگی ناخن علائم دیگری هم دارد:
- ترک‌های مکرر یا شکستن ناخن‌ها: ناخن‌های ضعیف و نازک ممکن است به راحتی بشکنند.
- تغییر رنگ ناخن‌ها: ناخن‌های زرد یا کدر می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات داخلی باشند.
- نقاط سفید یا خطوط عمودی: نقاط سفید یا عمودی روی ناخن ممکن است به علت آسیب‌های فیزیکی یا کمبود مواد مغذی به وجود آیند.
خوشبختانه مصرف ویتامین برای پوست و مو و ناخن در صورت کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن، این علائم را در مدتی کوتاه از بین می‌برد و البته عملکرد سایر اعضای بدن را هم بهبود می‌بخشد.
چطور بعد از شکستگی ناخن آن را درمان کنیم؟
شکستگی ناخن برای بسیاری عارضه‌ای دردناک و ناخوشایند است، اما با چند کار ساده می‌توان به بهبود و محافظت از آن کمک کرد:
- تمیز نگه‌داشتن: ناخن و اطراف آن را با آب و صابون ملایم شستشو دهید تا از عفونت جلوگیری شود.
- کوتاه کردن ناخن: تا حد امکان ناخن شکسته را با دقت کوتاه کنید تا از گیر کردن و بدتر شدن شکستگی جلوگیری شود.
- استفاده از چسب ناخن: از چسب‌های مخصوص ناخن برای چسباندن قسمت شکسته استفاده کنید. مقدار کمی از چسب را روی سطح ناخن بزنید و دقت کنید که دقیقاً قسمت‌های شکسته را به هم بچسبانید.
- استفاده از نوار یا باند: برای محافظت بیشتر، می‌توانید از نوار مخصوص ناخن یا باندهایی که برای کمک به رشد مجدد طراحی شده‌اند، استفاده کنید.
- محافظ ناخن: لایه محافظ مانند لاک تقویت‌کننده یا ژل می‌تواند به کاهش آسیب‌های بیشتر کمک کند.
- مرطوب نگه داشتن ناخن: روزانه از مرطوب‌کننده یا روغن‌های ناخن (مانند روغن جوجوبا یا نارگیل) استفاده کنید تا ناخن نرم و مرطوب بماند. داشتن روتین مراقبت از ناخن، به حفظ سلامت ناخن‌ها کمک ویژه‌ای می‌کند.
- مصرف مکمل‌ها: مصرف مکمل‌هایی مانند بیوتین می‌تواند به تقویت ناخن‌ها کمک کند. قرص آهن هم جزو مکمل‌هایی است که علاوه بر کمک به تقویت ناخن در سلامت کلی بدن نقش دارد و مصرف آن به‌خصوص برای خانم‌ها ضروری است.
چه کنیم ناخن دچار شکستگی نشود؟
همیشه گفته‌اند پیشگیری بهتر از درمان است. با چند اقدام ساده می‌توان از ناخن‌ها مراقبت کرد تا دچار شکنندگی نشوند.
- استفاده از مرطوب‌کننده‌ها: استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده یا روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل و زیتون به حفظ رطوبت و تقویت ناخن کمک می‌کند.
- کوتاه نگه داشتن ناخن‌ها: نگه داشتن ناخن‌ها در طول‌های کوتاه‌تر می‌تواند از شکستن آن‌ها جلوگیری کند. استفاده از سوهان‌های نرم به جای سوهان‌های زبر هم در حفظ سلامت ناخن‌ها موثرتر است.
- اجتناب از استفاده از مواد شیمیایی: استفاده از دستکش هنگام کار با مواد شیمیایی به حفظ سلامت ناخن‌ها کمک می‌کند.
- مصرف مکمل‌های غذایی: بالاتر دیدیم شکنندگی ناخن کمبود ویتامین ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و در پاسخ به علت شکستن ناخن کمبود کدام ویتامین است باید گفت تعداد زیادی از ویتامین‌ها از جمله ویتامین بیوتین، D C ،A و E همه در شکنندگی ناخن نقش دارند. بنابراین مصرف مکمل‌های غذایی کمک می‌کند مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن تامین شود. انواع مولتی ویتامین کمک می‌کنند سلامت ناخن حفظ شود و البته در بقیه اندام‌های بدن تاثیرگذار هستند.
- تغذیه سالم: رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی در بهبود سلامت بدن و همچنین ناخن‌ها موثر است. مصرف میوه‌ها، سبزیجات، و منابع پروتئینی مانند ماهی و تخم‌مرغ در رژیم غذایی برای داشتن بدنی سالم ضروری است.
- هیدراته نگه داشتن بدن: نوشیدن آب کافی در طول روز به حفظ رطوبت بدن و ناخن‌ها کمک می‌کند. کمبود آب در بدن باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود که شکنندگی ناخن یکی از این موارد است.
- اجتناب از مواد شیمیایی مضر: استفاده از دستکش هنگام کار با مواد شیمیایی و شوینده‌ها از آسیب به ناخن‌ها و پوست دست جلوگیری می‌کند. همچنین، خوب است حین استفاده از محصولات آرایشی مخصوص ناخن کیفیت را در نظر بگیرید و مواد ارزان اما بی‌کیفیت را مصرف نکنید. روش‌های ماندگاری لاک ناخن هم کمک می‌کند ناخنی زیبا و سالم داشته باشیم.
تامین ویتامین، رمز داشتن ناخن‌هایی زیبا
شکستن ناخن‌ها مشکلی رایج است که می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. با شناخت علل و روش‌های پیشگیری و درمان، می‌توان به بهبود سلامت ناخن‌ها کمک کرد. رعایت تغذیه مناسب، مراقبت روزمره و مراقبت از ناخن حین کار یا استفاده از مواد شیمیایی، به داشتن ناخن‌هایی قوی و سالم کمک می‌کند. بنابراین اگر نشانه‌های غیرعادی ناشی از شکستن ناخن‌های خود را مشاهده کردید، سعی کنید روتین زندگی خود را به سمت داشتن ناخن‌هایی سالم پیش ببرید.
سوالات متداول درباره شکنندگی ناخن
شکنندگی ناخن‌ها می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند آهن، بیوتین، ویتامین C و E باشد. همچنین عوامل محیطی مانند تماس مداوم با آب و مواد شیمیایی، استفاده از پاک‌کننده‌های سخت و هوای خشک می‌توانند مؤثر باشند.
بله، رژیم غذایی غنی از پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به استحکام و سلامت ناخن‌ها کمک کند. مصرف غذاهایی مانند سبزیجات برگ‌دار، مغزها، ماهی، و تخم‌مرغ توصیه می‌شود.
استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده یا روغن‌های طبیعی، اجتناب از استفاده بی‌رویه از لاک‌ها و پاک‌کننده‌ها و محافظت از ناخن‌ها با دستکش هنگام کار با مواد شیمیایی می‌تواند به کاهش شکنندگی کمک کند.
در برخی موارد، شکنندگی ناخن‌ها می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات سلامتی مانند اختلالات تیروئید یا کم‌خونی باشد. اگر نگرانی خاصی دارید یا تغییری غیرمنتظره در وضعیت ناخن‌ها مشاهده کردید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
