انواع لک پوستی کدامند؟
پوست انسان مستعد انواع لکههاست. البته این لکهها بیشتر اوقات بیضرر هستند، اما مهم است که بتوانید آنها را شناسایی کنید، بدانید از چه نوعی هستند و در صورت لزوم برای از بین بردنشان اقدام کنید. لکههای تیره روی پوست به عنوان هایپرپیگمانتاسیون یا همان تولید بیش از حد رنگدانه شناخته میشوند. برای برخی از افراد ممکن است وجود آنها ناراحتکننده باشد زیرا عمدتا در مناطقی از بدن ظاهر میشوند که قابل پنهان کردن نیستند؛ مانند صورت، دستها، گردن و سایر قسمتهایی که در معرض نور خورشید قرار میگیرند. لکههای تغییر رنگ یافته روی پوست قابل توجهاند زیرا با رنگ طبیعی پوست افراد متفاوت هستند. آنها ممکن است روشنتر، تیرهتر یا به رنگهای متفاوتی مانند قرمز، خاکستری یا حتی آبی باشند. مهم است که افراد مبتلا به این علامت علت تغییر رنگ لکه های پوستی خود را به درستی درک کنند. در این مطلب به بررسی علل مختلف لکه های پوستی و بررسی انواع آنها میپردازیم و توضیح میدهیم که کدام یک از آنها نیاز به درمان دارند.
فهرست مطالب
انواع لکه های پوستی را بهتر بشناسیم
ممکن است در ابتدا با شنیدن عبارت لک های پوستی ذهنتان سریع به سراغ ککومک برود اما باید بدانید که انواع لک صورت یا بهطور کلی پوست بسته به علت اصلی آنها میتوانند از نظر رنگ، شکل و بافت متفاوت باشند. تغییرات در رنگدانههای پوست میتواند به دلایل زیادی مانند لکههای مادرزادی، اختلالات رنگدانهای، بثورات و عفونتها رخ دهد. در ادامه میخواهیم انواع مختلف لکه های پوستی را بهتر بشناسیم:
- علائم مادرزادی، که لکه های پوستی تغییر رنگ یافتهای هستند که ممکن است در زمان تولد یا مدت کوتاهی پس از تولد بهوجود آمده باشند.
- اختلالات رنگدانهای مانند ملاسما، آلبینیسم و ویتیلیگو
- بیماریهایی مانند روزاسه، پسوریازیس و بیماری گریوز
- عفونتهای ناشی از باکتریها، ویروسها یا قارچهای مضر
- آلرژی، که ممکن است منجر به کهیر یا بثورات اگزما شود
- سرطان پوست، که از سلولهای آسیب دیده بدخیم (سرطانی) ایجاد میشود.
- علل دیگر مانند سوختگی و عوارض جانبی داروها
بیایید به این دلایل بالقوه تغییر رنگ پوست با جزئیات بیشتری نگاه کنیم:
لکههای مادرزادی یا علائم ماه گرفتگی
از جمله انواع لک های پوستی میتوان به علائم مادرزادی در بدو تولد یا اندکی پس از آن که به صورت تغییر رنگ یافته در مناطقی از پوست ظاهر میشوند، اشاره کرد. برخی از آنها با گذشت زمان محو میشوند، در حالی که برخی دیگر دائمی هستند یا با افزایش سن تیرهتر هم میشوند. خالهای مادرزادی یا عروقی هستند یا رنگدانهای. لکههای عروقی در اثر تجمیع نامنظم رگهای خونی ایجاد میشوند. و نوع رنگدانهای آنها به دلیل تولید نامنظم ملانین به وجود میآیند.
علائم و نشانهها
خالهای تولد میتوانند رنگهای مختلفی داشته باشند، از قهوهای مایل به تیره، خاکستری تا سیاه یا حتی آبی. آنها همچنین بسته به نوع خال مادرزادی میتوانند در شکلها و اندازهها مختلف باشند. به عنوان مثال، خال مادرزادی همانژیوم توت فرنگی معمولا شبیه یک توده توت فرنگی است که سفت و لاستیکی به نظر میرسد در حالی که خال مادرزادی همانژیوم عمیق مانند تودهای است که در عمق پوست قرار دارد.
درمان
بیشتر خالهای مادرزادی هیچ خطری برای سلامتی ندارند، اما برخی ممکن است بعدا برای فرد مشکل ایجاد کنند. به عنوان مثال، اگر خال مادرزادی شروع به تغییر کند، ممکن است نشان دهنده سرطان پوست باشد و باید با جراحی برداشته شود. درمانها معمولا فقط به دلایل زیبایی استفاده میشوند و عبارتند از:
- لیزر درمانی
- تجویز پروپرانولول برای جلوگیری از رشد همانژیوم
- کورتیکواستروئیدها برای کمک به کوچک کردن همانژیوم
- اینترفرون برای درمان لکههای مادرزادی
- عمل جراحی برای برداشتن آنها
لکههای افزایش سن (یا کبدی)
در میان انواع لکه های پوستی، نوع خورشیدی که لکههای پیری نیز نامیده میشوند، متداولترین هستند. اینها لکهای مسطح و قهوهای رنگ اما بیضرری هستند که به مرور زمان ایجاد میشوند، معمولا به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید شکل میگیرند. این نوع تغییر رنگ پوست گاهی اوقات به عنوان لکههای کبدی نیز شناخته میشود، اما در واقع کبد در ایجاد آنها دخالتی ندارد.
لکههای پیری زمانی ظاهر میشوند که ملانین در پوست تجمع میکند یا در غلظتهای بالا تولید میشود، مانند زمانی که پوست زیاد در معرض نور ماوراء بنفش قرار بگیرد.
لکههای خورشیدی اغلب با کک و مک اشتباه گرفته میشوند که ارثی برده هستند و اغلب در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید فعالتر میشوند. آنها نیازی به درمان ندارند، اما بسیاری از مردم ترجیح میدهند آنها را از بین ببرند، زیرا ظاهرشان را بر روی پوست خود دوست ندارند.
علائم و نشانهها
لکههای خورشیدی بیشتر در بزرگسالان 50 سال به بالا ظاهر میشود. علائم اصلی لکههای خورشیدی عبارتند از:
- نواحی صاف و بیضی شکل که معمولا به رنگ قهوهای مایل به زرد تا قهوهای تیره هستند.
- به طور معمول در مناطقی که اغلب در معرض نور خورشید هستند، از جمله پشت دستها، روی پاها، صورت و شانهها رخ میدهد.
- معمولا بدون درد هستند.
درمان
تغییر رنگ پوست ناشی از لکههای افزایش سن به احتمال زیاد با گذشت زمان محو نمیشود. لکههای افزایش سن مضر نیستند، اما برخی از افراد ممکن است بخواهند آنها را به دلایل زیبایی از بین ببرند. درمانها می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کرمهای روشنکننده تجویزی (هیدروکینون) که به تنهایی یا همراه با رتینوئیدها (ترتینوئین) و یک استروئید ملایم استفاده میشوند، ممکن است در صورت استفاده برای چندین ماه، به تدریج لکهها را محو کنند.
- لیزر و درمانهای پالس نوری شدید میتوانند گرانولهای ملانین و سلولهای تولیدکننده ملانین (ملانوسیتها) را بدون آسیب رساندن به سطح پوست مورد هدف قرار دهند.
- انجماد، که کرایوتراپی نیز نامیده میشود، شامل استفاده از نیتروژن مایع یا عامل انجماد دیگری بر روی لکههای پیری برای از بین بردن رنگدانه اضافی است.
- لایهبرداری شیمیایی به آرامی بالاترین لایه پوست را از بین میبرد.
- کرمها و لوسیونهای محوکننده بدون نسخه نیز میتوانند برای روشن کردن لکههای پیری و یکنواخت کردن تغییر رنگ پوست استفاده شوند.
ملاسما
به لکههای قهوهای یا خاکستری پوست ناشی از تغییرات هورمونی (مانند بارداری) یا مصرف برخی از داروها گفته میشود. معمولا در صورت افراد ظاهر میشود و با گذشت زمان از بین میرود، اما برخی افراد از کرمهای روشنکننده موضعی استفاده میکنند یا به دنبال درمان لیزری برای رفع آن هستند. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا هستند. محرک ملاسما میتواند قرار گرفتن در معرض نور خورشید و تغییرات هورمونی باشد. بهترین راه برای جلوگیری از تغییر رنگ پوست در اثر ملاسما، محافظت از خود در برابر نور خورشید است. این به معنای پوشاندن در صورت امکان، استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF بالا و اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید است.
علائم و نشانهها
علامت اصلی ملاسما هایپرپیگمانتاسیون است که میتواند کمی تیرهتر از پوست اطراف آن باشد. مناطقی که بیشتر تحت تأثیر قرار میگیرند عبارتند از، گونهها، پیشانی، پل بینی، پشت لب بالا وچانه
درمان
درمان ملاسما اغلب به دلایل زیبایی انجام میشود. اگر این بیماری در دوران بارداری رخ داده باشد، تغییر رنگ ممکن است به مرور زمان محو شود. برای افرادی که مایل به درمان این بیماری هستند، گزینههای آنها عبارتند از:
- هیدروکینون که پوست را روشن میکند
- کورتیکواستروئید، که اثرات روشن کنندگی پوست هیدروکینون را افزایش می دهد
- آزلائیک اسید یا کوجیک اسید که میتواند به روشن شدن ملاسما کمک کند
- روشهایی، از جمله لایهبرداری شیمیایی، میکرودرم ابریژن، درم ابریژن، لیزر درمانی، یا روشهای مبتنی بر نور
ویتیلیگو
یک بیماری مزمن پوستی است که با لکههای سفید کم رنگ در نواحی مختلف پوست ظاهر میشود. ویتیلیگو اغلب باعث ایجاد لکههای سفید روی صورت، گردن، دستها و چینهای پوست میشود. این وضعیت زمانی رخ میدهد که سلولهای ملانین میمیرند یا از کار میافتند. این بیماری در دسته موارد خودایمنی در نظر گرفته میشود که در آن سیستم ایمنی به بافتهای سالم بدن حمله میکند. درمانهای رایج آن نیز شامل استتار درمانی، درمان رنگدانه، نور درمانی و جراحی است.
علائم و نشانهها
علائم اصلی ویتیلیگو لکههای سفید روی صورت، دهان، پلکها، انگشتان دست، مچ دست، زیر بغل، کشاله ران، اندام تناسلی و داخل دهان است. همچنین در مواردی بر روی پوست سر هم ایجاد میشود و میتواند منجر به سفید یا خاکستری شدن بخشهایی از مو شود.
درمان
لکه های پوستی که ویتیلیگو ایجاد میکند مضر نیستند، اما برخی از افراد ممکن است به دلایل زیبایی تصمیم به درمان بگیرند. برخی از گزینههای درمانی برای ویتیلیگو شامل موارد زیر است:
- کرمهای با پوشانندگی بالا که میتوانند لکههای کوچک را کاور کنند.
- کرمهای استروئیدی را میتوان در تلاش برای بازگرداندن رنگدانه به مناطق آسیب دیده استفاده کرد.
- فتوتراپی یا نوردرمانی ممکن است برای کمک به بازگرداندن رنگ به پوست استفاده شود.
- از جراحی میتوان برای پیوند پوست با رنگ طبیعی استفاده کرد.
- دپیگمانتاسیون رنگدانه باقیمانده را از پوست پاک میکند.
- گاهی اوقات از استروئیدهای خوراکی برای کاهش سرعت انتشار استفاده میشود، اما راهحل طولانی مدتی نیست.
توجه داشته باشید که درمانهای موجود نمیتوانند از گسترش بیماری ویتیلیگو به سایر قسمتهای بدن جلوگیری کنند.
تینهآ ورسیکالر
لکههای تغییر رنگ داده بر روی پوست هستند که در اثر عفونت قارچی ایجاد میشوند. این لکهها که اغلب روشنتر از رنگ پوست مبتلایان هستند، با قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا آب و هوای گرم و مرطوب شدت گرفته و عود پیدا میکنند. البته این مشکل معمولا با داروهای ضد قارچ موضعی یا خوراکی درمان میشود.
علائم و نشانهها
علامت اصلی تینهآ ورسیکالر ظهور لکههایی است که میتواند در هر قسمت از بدن ایجاد شود. لکههای خشک و پوسته پوسته میتوانند روشنتر یا تیرهتر از پوست اطراف آن باشند و ظاهری لکهدار داشته باشند. آنها همچنین ممکن است:
- باعث خارش ناحیه آسیب دیده شوند
- زمانی که برنزه شدهاید بیشتر به چشم میآیند
- به آرامی رشد میکنند
- هنگامی که دما کاهش مییابد ناپدید میشوند و در بهار یا تابستان زمانی که هوا گرم و مرطوب است بازمیگردند
درمان
در صف اول درمان آن، داروهای ضد قارچ بدون نسخه قرار دارند که میتواند به شکل صابون، شامپو یا کرم باشد. در موارد شدیدتر، درمان ممکن است شامل داروهای ضد قارچ تجویزی باشد. پوست ممکن است برای هفتهها یا ماهها روشنتر (یا تیرهتر) بماند، اما در نهایت به رنگ طبیعی خود باز میگردد. شما باید از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت کنید و در دوران نقاهت از این عارضه به سمت برنزه کردن نروید!
درماتیت تماسی
این بثورات زمانی اتفاق میافتد که پوست به یک ماده محرک یا حساسیتزا واکنش نشان دهد. بثورات پوستی درماتیت معمولا قرمز رنگ همراه با سوزش، خارش یا تاول است. درماتیت تماسی از تماس با یک آلرژن (مانند پیچک سمی) یا یک محرک (مانند یک ماده شیمیایی) ایجاد میشود. کرمهای ضد خارش و داروهای استروئیدی میتوانند در این مورد تسکین دهنده باشند.
علائم و نشانهها
در مورد درماتیت تماسی، برخی از علائم معمول عبارتند از:
- بثورات قرمز خارشدار که ممکن است باعث احساس گزش یا سوزش شوند
- تاول
- خشکی بیش از حد پوست
- پوست ترک خورده یا حساس
- امکان وجود کهیر
- تاولهای آبسهمانند
- تاولهایی که ترشح دارند و پوسته پوسته میشوند
درمان
برخی از گزینههای درمانی برای افراد مبتلا به درماتیت عبارتند از:
- کرمها، پمادها، لوسیونها یا ژلهای کورتیکواستروئیدی
- مهارکنندههای کلسینورین (کرمهایی که بر واکنش سیستم ایمنی تأثیر میگذارند)
- فتوتراپی
- کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا آنتی بادیهای مونوکلونال تزریقی (در موارد شدیدتر)
برای کسانی که دارای موارد خفیف درماتیت هستند، درمانهای خانگی موثر نشان داده شده است، از جمله:
- روتینهای مرطوبکننده برای جلوگیری از خشکی پوست
- کمپرس سرد برای تسکین پوست
- شامپوهای دارویی
- خودداری از مواد تحریک کننده پوست
- مدیریت استرس، زیرا برخی از انواع درماتیت میتوانند در طول دورههای استرس تشدید شوند
روزاسه
این یک بیماری مزمن پوستی است که میتواند باعث ایجاد لکههای قرمز رنگ و ضایعات چرکین شود. این اختلال پوستی برجستگیهای کوچک و قرمز روی بینی، گونهها، چانه و پیشانی مبتلایان ایجاد میکند. وضعیت در این بیماری زمانی بدتر میشود که رگهای خونی صورت منبسط شوند. به طور معمول روزاسه با داروهای موضعی یا لیزر درمان میشود.
علائم و نشانهها
علامت اصلی روزاسه قرمزی مکرر و رگهای خونی قابل مشاهده روی صورت است. در برخی موارد، علائم دیگری ممکن است وجود داشته باشد، از جمله:
- آکنه روزاسه
- برآمدگیهای قرمز و متورم که شبیه جوش هستند
- خطوط قرمز کوچک زیر پوست
- خشکی چشمها، تحریک شدگی، تورم و قرمزی که به روزاسه چشمی معروف است
- بینی متورم
درمان
از آنجایی که هیچ درمانی برای روزاسه وجود ندارد، درمان به شدت بر روی تسکین علائم و کنترل محرکها متمرکز است. دو عامل اصلی برای مدیریت اختلالات پوستی، داروی مناسب و روال مراقبت از پوست هستند. گزینههای پیشنهادی درمانی عبارتند از:
- داروهای موضعی که قرمزی را با انقباض رگهای خونی تسکین میدهند
- آنتی بیوتیکهای خوراکی
- ایزوترتینوئین در موارد شدید
- لیزر درمانی
پسوریازیس
یک عارضه پوستی است که باعث ایجاد لکههای وسیع و پوسته پوسته به نام پلاک میشود. درمان پسوریازیس اغلب شامل کرم و پماد است ولی بهطور کلی تاکنون درمان قطعی برای آن پیدا نشده است. در پوستهای تیرهتر، پسوریازیس ممکن است به صورت لکههای قهوهای، خاکستری یا بنفش به نظر برسد. پزشکان بر این باورند که پسوریازیس ممکن است ناشی از مشکل در سیستم ایمنی بدن باشد.
علائم و نشانهها
انواع مختلفی از پسوریازیس وجود دارد و هر نوع با علائم متفاوتی ظاهر میشود. علامت اصلی این بیماری بثورات قرمز و پوسته پوسته است که معمولا در موارد پسوریازیس پلاکی دیده میشود. پنج نوع دیگر پسوریازیس عبارتند از: پسوریازیس رودهای، پسوریازیس ناخن، پسوریازیس معکوس، پسوریازیس پوسچولار و پسوریازیس اریترودرمیک. سایر علائم رایج عبارتند از:
- لکههای قرمز پوشیده شده با فلسهایی که ممکن است به رنگ نقرهای یا سفید باشند
- خشکی
- خارش
- ترک خوردگی
درمان
گزینههای درمانی پسوریازیس به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. اشکال خفیفتر این اختلال را میتوان با درمانهای خانگی مانند روتین مراقبت از پوست خوب و کرمها یا پمادهای تسکین خارش کنترل کرد.
همچنین بسیاری از داروهای بدون نسخه وجود دارند که میتوانند پسوریازیس را تسکین دهند، مانند داروهای ضد خارش، کرم هیدروکورتیزون و اسید سالیسیلیک. میتوان از نسخههای حرفهایتر برای کمک به مبارزه با موارد جدیتر این بیماری استفاده کرد. کرمها یا پمادهای کورتیکواستروئیدی، آنالوگهای ویتامین D که رشد سلولهای پوست را کند میکنند و تنظیمکنندههای ایمنی موضعی ممکن است مؤثر باشند.
خالها
لکههایی به صورت زائدههای قهوهای یا سیاه رنگ بر روی پوست افراد هستند. آنها معمولا به صورت لکههای دایرهای یا بیضی شکل هستند اما گاهی نیز به صورت گروهی ظاهر میشوند. ظاهر خالها میتواند در طول زمان تغییر کند یا حتی ناپدید شوند. این در حالی است که هر انسان بالغ ممکن است در طول زندگی خود شاهد ایجاد خالهای جدید نیز باشد.
نکته قابل توجه این است که، خالها پتانسیل این را دارند که منجر به سرطان پوست نیز بشوند! بنابراین یک ایده خوب این است که هر گونه تغییر در شکل، اندازه، بافت یا رنگ آنها را در طول زندگی به صورت مرتب رصد کنید.
بثورات و عفونت های پوستی
از دیگر دلایل انواع لک پوستی، برخی از بثورات و عفونتها نیز باعث تغییر رنگ پوست میشوند. آنها با نسخهای که پزشک متخصص نوشته و حتی در مواردی با داروهای بدون نسخه و درمانهای خانگی نیز قابل درمان هستند. چند نمونه از شایعترین عفونتها یا بثورات عبارتند از:
- اگزما: این بیماری شایع پوستی میتواند باعث ایجاد لکههای قرمزی در پوست شود که همچنین عوارضی چون خارش، خشکی و ترک خوردگی دارد. این لکهها ممکن است گاهی تراوشاتی نیز داشته باشند و سپس پوستهای تشکیل دهند. علت اگزما نامشخص است، اما در افرادی که آسم، تب یونجه و سایر آلرژیها را دارند شایعتر است. درمانهای متعدد خانگی مانند مصرف لوسیونها و کرمها یا داروهای تجویزی برای کمک به علائم اگزما وجود دارند.
- کهیر: این برآمدگیهای خارشدار روی پوست ناشی از التهاب ناشی از ترشح هیستامین (ترکیبی که در پاسخهای ایمنی نقش دارد) در پاسخ به یک آلرژن ایجاد میشود. در حالی که معمولا به صورت حاد بروز پیدا میکند، برخی از موارد کهیر میتواند مزمن باشد و ماهها یا حتی سالها ادامه یابد.
- کاندیدیازیس پوست: این یک عفونت قارچی پوستی است که برفک هم نامیده میشود و لکه های پوستی قرمز و خارشدار ایجاد میکند. اغلب در مناطقی که پوست چین خورده است، مانند زیر بغل و کشاله ران رخ میدهد.
بیماریهای پوستی
برخی از بیماریهای پوستی ژنتیکی هستند یا ناشی از تغییرات هورمونی خارج از کنترل افراد ایجاد میشوند. برخی از بیماریهای پوستی رایج که باعث تیره یا روشن شدن پوست میشوند عبارتند از:
- آلبینیسم: بدن افراد مبتلا به آلبینیسم ملانین کافی تولید نمیکند. این منجر به کم رنگ شدن یا عدم وجود رنگدانه در پوست، مو یا چشم افراد میشود. آلبینیسم یک اختلال ژنتیکی است، به این معنی که یک فرد این ژن معیوب را از یک یا هر دو والدین خود به ارث برده باشد.
- لوپوس: این یک بیماری خودایمنی پیچیده است که ممکن است باعث ایجاد بثورات پروانهای شکل روی گونهها شود. اگر افراد مبتلا به لوپوس باشند، ممکن است بعد از قرار گرفتن در معرض نور خورشید روی بینی و گونههای خود شاهد ایجاد راشهای پوستی شوند.
سرطان پوست
سرطان پوست اغلب در صورت، بازوها، دستها و گردن به دلیل قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید ایجاد میشود. سرطان پوست زمانی اتفاق میافتد که سلولهای سرطانی در بافتهای پوستی افراد شروع به تکثیر میکنند.
- کراتوز اکتینیک: لکههای زمخت و پوسته پوسته که میتوانند منجر به سرطان پوست شوند. آنها ممکن است ابتدا به شکل پوستههای زرد یا قهوهای ظاهر شوند.
- کارسینوم سلول بازال: این شایعترین نوع سرطان پوست است. باعث ایجاد تودهها یا برجستگیهایی بر روی پوست میشود که براق هستند. لکهها ممکن است قرمز رنگ یا خارشدار باشند و در مواردی خونریزی کنند.
- کارسینوم سلول سنگفرشی: این دومین سرطان شایع پوست است. باعث ایجاد برجستگیهای قرمز رنگ، زخمها یا لکههای پوسته پوسته میشود که اغلب خونریزی میکنند، به صورت دورهای بهبود مییابند و دوباره برمیگردند.
- ملانوما: این تهاجمیترین شکل سرطان پوست و نوع نادر آن است. با رشد غیرقابل کنترل ملانوسیتها بر روی پوست ظاهر میشود. و میتواند خالها یا لکههای تیره و بدخیمی ایجاد کند.
چه چیزهایی باعث ایجاد لکه های پوستی میشوند؟
بسیاری از چیزها میتوانند باعث تغییر رنگ پوست و ایجاد انواع لک های صورت شوند. شایعترین علل ایجاد لک، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، عوامل ژنتیکی، سن، تغییرات هورمونی و آسیب یا عفونت پوستی است. به عنوان مثال، افزایش ملانین میتواند باعث ایجاد لکههای تیرهتر شود. پوست حاوی ملانین است؛ همان رنگدانهای که به پوست رنگ میبخشد. داشتن ملانین بیشتر پوست را تیرهتر میکند، در حالی که مقدار کمتر آن باعث روشنتر شدن پوست میشود. ملانین همچنین مسئول رنگ مو و چشم نیز هست.
راههای پیشگیری از تغییر رنگ پوست چیست؟
پیشگیری از همه دلایل بروز انواع لکه پوستی ممکن نیست. با این حال، محافظت در برابر آفتاب ممکن است خطر ابتلا به ملاسما، آفتاب سوختگی و سرطان پوست را کاهش دهد. برخی از دلایل تغییر رنگ پوست (مانند لکههای مادرزادی یا ژنتیکی) خارج از کنترل شما هستند. با این حال، اگر دچار تغییر رنگ پوست ناشی از یک بیماری یا عفونت هستید، ممکن است اقداماتی برای کاهش احتمال ابتلا به موارد بعدی وجود داشته باشد؛ از جمله اجتناب از چیزهایی باشد که پوست را تحریک میکند یا رعایت مناسب موارد بهداشتی.
همچنین اقداماتی وجود دارد که میتوان برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهایی مانند سرطان پوست یا آفتاب سوختگی انجام داد:
- همیشه زمانی که در خارج از منزل هستید از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
- استفاده از تختهای برنزه کننده یا لامپهای خورشیدی را محدود کنید.
- وقتی در محیط بیرون هستید پوست خود را با لباسهای گشاد و راحت بپوشانید.
- از ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر از آفتاب دوری کنید. (زمانی که پرتوهای فرابنفش یا UV قویتر هستند.)
تغییر رنگ پوست چگونه درمان میشود؟
همه چیز بستگی به علت بهوجود آمدن آنها دارد. اگر یک بیماری باعث تغییر رنگ پوست شده است، درمان مشکل زمینهای ممکن است تغییر رنگ پوست را برطرف کند. اگر مشکلات پوستی یا خالها سرطانی باشند، برای برداشتن نواحی درگیر پوست یا شروع پرتودرمانی یا سایر درمانهای سرطان به جراحی نیاز خواهد بود. برخی از تغییر رنگها نیز خودبهخود یا با درمان جزئی از بین میروند. برخی از مشکلات رنگدانه پوست را میتوان در خانه یا با داروهای موضعی موجود در داروخانه درمان کرد. برخی دیگر به داروهای موضعی یا خوراکی قویتری نیاز دارند.
خالهای مادرزادی و اختلالات رنگدانهای پوست معمولا نیازی به درمان ندارند. با این حال، برخی از افراد ممکن است به دلایل زیبایی بخواهند درمانی را در پیش بگیرند. که اغلب گزینههای درمانی شامل لیزر درمانی، لایهبرداری شیمیایی و کرمهای موضعی است.
هر گونه عفونت فعال باید با گروه دارویی مناسب درمان شود. به عنوان مثال، آنتی بیوتیکها میتوانند عفونتهای باکتریایی را درمان کنند، در حالی که داروهای ضد قارچ همان نقش را برای عفونتهای قارچی دارند.
اکثر بیماریها و اختلالات پوستی تغییر رنگ یافته، قابل درمان هستند. اما تشخیص سریع منجر به بهترین نتایج میشود.
برخی از درمانهای رایج برای مشکلات لکههای پوست عبارتند از:
- پمادها، کرمها و شامپوهای ضد قارچ
- کرم یا لوسیون برای روشن یا محو کردن لکههای تیره
- لایهبرداری شیمیایی
- لیزر درمانی
- درم ابریژن (Dermabrasion)
- استفاده از لوازم آرایشی با پوشانندگی بالا
- عمل جراحی
- تجویز داروهای خوراکی یا موضعی مانند آنتی بیوتیکها، داروهای ضد قارچ یا استروئیدها
همچنین استفاده از پماد زینک اکساید برای لک صورت یکی از بهترین روشهای از بین بردن لک صورت است.
درمانهای خانگی برای رفع لکه های پوستی
قبل از استفاده از درمانهای موضعی یا درمانهای خانگی که انواع لکهای پوستی را درمان میکنند، مهم است که از پزشک خود بپرسید. همیشه باید ابتدا یک تشخیص صحیح دریافت کنید.
درمان و بهبود لکهها بسته به علت آن ممکن است زمان ببرد. برای مثال، رفع تغییرات ناشی از تینهآ ورسیکالر ممکن است ماهها طول بکشد. موارد دیگری که به لیزر درمانی و درمانهای تجویزی کرم متکی هستند، ممکن است هفتهها طول بکشد تا رنگ پوست بهبود پیدا کند. و برخی از انواع تغییر رنگ (مانند آفتاب سوختگی) تنها در عرض چند روز برطرف میشوند.
این در حالی است که، افراد مبتلا به این لکها ممکن است به دنبال یک درمان سریع باشند. میتوان به این دسته از افراد پیشنهاد داد تا از لوازم آرایشی باکیفیت و با پوشانندگی مناسب مانند کوشنها، کرمپودرها، کانسیلر و… برای پوشاندن لکهها یا یکنواخت کردن رنگ پوست استفاده کنند تا مراحل درمانشان طی شود و نتیجه مطلوب بر روی پوستشان را ببینند.
گزینههای دیگر برای درمان تغییر رنگ پوست یا علل آن در خانه عبارتند از:
- سرکه، با خواص آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی که البته باید با احتیاط استفاده شود.
- استفاده از انواع مساکها از جمله ماسک جو دوسر
- پرهیز از قرار گرفتن در آفتاب ظهرگاهی
- مدیریت استرس
- پرهیز از غذاهایی که منجر به مشکلات پوستی میشوند.
- استفاده از بهترین کرم ضد لک بدون بازگشت
چه زمانی با دکتر تماس بگیریم؟
اغلب افرادی که سابقه بیماریهای پوستی خانوادگی دارند یا بیماریهای زمینهای که میتوانند در ایجاد لکها نقش داشته باشند باید هر سال برای معاینه پوست به متخصص خبره مراجعه کنند. اما همچنین باید به طور منظم پوست خود را بررسی کنید و در صورت مشاهده موارد زیر با یک پزشک تماس بگیرید:
- لکه های پوستی شما که ظاهر متفاوتی با بقیه دارند، یا خارش و خونریزی دارند.
- خالها یا ضایعاتی که به مرور زمان تغییر شکل دادهاند.
- زخمی که مدتی از ایجادش گذشته اما بهبود پیدا نمیکند.
شناخت بهتر لکه های پوستی، انتخاب بهترین روش درمانی
همانطور که گفتیم، تغییر رنگ پوست میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از خال مادرزادی گرفته تا لکههای پیری. تغییرات پوستی میتواند با مصرف دارو، ابتلا به عفونتهای قارچی، وجود یک بیماری مزمن و… ایجاد شود. شیوههای درمانی و روشهای پیشگیری ارتباط مستقیمی با دلیل اصلی بروز تغییرات پوستی افراد دارد. اغلب میتوان بیماری خود را با رعایت رژیمهای دارویی یا کرم ضد لک خاص تحت کنترل نگه داشت، اگرچه در برخی موارد ممکن است به درمانهای بیشتری نیاز باشد.
داروهای خانگی و محصولات بدون نسخه هم میتوانند به درمان علائم کمک کنند. اما اگر وضعیت پوست مبتلایان بدتر شود یا متوجه تغییراتی مانند رشد جدید، خونریزی یا علائم عفونت شوند، باید در اولین فرصت با پزشک خود تماس بگیرند.