کرم هیدروکینون برای چیست؟ آیا عوارض جانبی دارد؟
در میان تمام ترکیباتی که بعنوان ضد لک در محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود، هیدروکینون یکی از پرحاشیه ترین‌هاست. این ماده که در قالب پماد یا کرم هیدروکینون کاربرد دارد، در روشن شدن پوست و درمان تیرگی و لکه‌های پوستی بسیار موثر است اما چالش‌برانگیز بودن آن به این دلیل است که هم از نظر اثربخشی در درمان لک پوست بسیار موفق عمل می‌کند و هم عوارض جانبی دارد که باید محتاطانه از آن استفاده کرد.
پوستت رو با بهترین ضد لک‌ها صاف و روشن کن
فهرست مطالب
کرم هیدروکینون چیست؟
هیدروکینون (hydroquinone) یک ترکیب آلی معطر فنول از مشتقات بنزن است. این ماده در سال 1820 توسط شیمیدانان فرانسوی Pelletier و Caventou از طریق تقطیر خشک کینیک اسید به‌دست آمد و امروزه به‌عنوان یکی از اثربخش‌ترین ماده اکتیو در درمان لک شناخته می‌شود اما شایعاتی هم درباره خطرات و عوارض جانبی این کرم وجود دارد که مصرف آن را برای بسیاری از افراد با تردید مواجه کرده است.
هیدورکینون با دو غلظت 2 و 4% در انواع ضدلک روشن کننده وجود دارد اما امروزه با وجود احتمال عوارض جانبی آن، این کرم‌ها عموما با غلظت هیدروکینون 2% یافت می‌شوند. این ماده مستقیما بر لایه درم پوست اثر می‌گذارد و روی آنزیم تیروزیناز موثر است و باعث جلوگیری از تشکیل ملانین و رنگدانه در پوست می‌شود. از آنجایی‌که این ماده بر لایه‌های زیرین پوست تأثیر دارد، مصرف آن باید آگاهانه باشد، در غیر این‌صورت ممکن است باعث بروز لک‌های بیشتر روی پوست شود.
طریقه مصرف کرم هیدروکینون
کرم یا پماد هیدروکینون را ترجیحا شب‌ها استفاده کنید و در طول روز محافظت بسیار خوبی در برابر آفتاب داشته باشید. روش استفاده از کرم هیدروکینون به این‌صورت است که:
1. ابتدا باید صورت خود را با یک شوینده صورت سازگار با نوع پوست خود بشویید.
2. سپس کرم روشن کننده هیدروکینون را برای از بین بردن تیرگی و لک صورت روی پوست خود بمالید تا کاملا جذب شود.
3. پس از استفاده از کرم حاوی هیدروکینون حتما از کرم مرطوب کننده مناسب پوست خود استفاده کنید، چراکه هیدروکینون باعث خشکی بیش از حد پوست شما و در نتیجه ایجاد قرمزی و جوش می‌شود.
4. بعد از 3 ماه مصرف آن را قطع کنید و از ضد لک دیگری استفاده کنید. مجددا بعد از 3 ماه می‌توانید مصرف پماد هیدروکینون را از سر بگیرید. البته دقت داشته باشید که پس از چند هفته باید شاهد تغییرات روی پوست خود باشید و اگر تا سه ماه هیچ تغییری مشاهده نکردید، مصرف آن را قطع کنید.
5. حتما در طول درمان با استفاده از محصولات حاوی هیدروکینون برای خروج از خانه از کرم ضد آفتاب حاوی SPF 30 به بالا استفاده کنید.
– مصرف هیدروکینون در بارداری
در وب سایت FDA (سازمان بهداشت آمریکا) استفاده از هیدروکینون را جزو گروه C قرار داده است. گروه C به این معناست که مطالعات روی انسان انجام نشده است و نظر قطعی نمی توان برای استفاده از هیدروکینون زمان باردار اعلام کرد. از طرفی تا کنون خطرات مصرف اثبات شده‌ای گزارش نشده است ولی توصیه می‌شود افرادی که حساسیت پوستی دارند و در دوران بارداری یا شیردهی از این کرم‌ها استفاده نشود.
معرفی بهترین کرم هیدروکینون ایرانی
یکی از معروفترین محصولات حاوی هیدروکینون ایرانی، کرم روشن کننده هیدروکینون مديلن است که علاوه بر این ماده، حاوی ویتامین C و اسید میوه AHA نیز می‌باشد. ترکیب همزمان هیدروکینون و ویتامین سی و AHA، اثر سینرژی دارد. یعنی اینکه هر کدام از این سه ماده، اثربخشی یکدیگر را تشدید می‌کند و در نتیجه اثرات مضاعف روشن کنندگی و ضدلک دارد.
بافت این محصول کمی چرب است. پوست‌های نرمال و خشک به راحتی می‌توانند از آن استفاده کنند اما افرادی که پوست چرب دارند، باید از این محصول فقط روی لک استفاده نمایند.
– ترکیبات کرم روشن کننده هیدروکینون مدیلن
- هیدروکینون
- ویتامین سی و آلفا هیدروکسی اسید (AHA) 10%
- پارافین مایع
- آلانتوین
- سدیم سولفیت
– نکات مهم هنگام استفاده از کرم هیدروکینون مدیلن
هنگام مصرف این کرم نکات زیر را حتما رعایت کنید:
1- کرم روشن کننده هیدروکینون مديلن را شب‌ها استفاده کنید.
2- در دوره مصرف کرم روشن کننده هیدروکینون مديلن، دیگر نیازی به استفاده از محصولات حاوی آلفا هیدروکسی اسید یا AHA به‌صورت جداگانه است. چون این محصول خود حاوی اسید میوه AHA است.
3- در دوره مصرف کرم روشن کننده مديلن حتما روزها از کرم ضد آفتاب به مقدار مناسب استفاده کنید و قانون ضد آفتاب یعنی تجدید آن هر دو ساعت یکبار را هم رعایت کنید. اگر بیرون از منزل نمی‌روید، بهتر است از کرم‌های روزانه‌ای که حداقل SPF15 دارند، مصرف کنید، چون حتی در خانه هم از پنجره‌ها نور و اشعه UV به مقدار کم وارد می‌شود.
آیا هیدروکینون سرطان زا است؟
سال‌ها قبل در مورد سرطان زا بودن هیدروکینون مطالبی بیان شد. لذا FDA مصرف آن را در آمریکا ممنوع اعلام کرد. در سال 2006 تحقیقات دیگری در مورد آن انجام گرفت و در نهایت FDA قوانین گذاشته شده قبلی را منقضی کرد. تحقیقات دانشمندان، سرطان زا بودن آن را رد کردند. از این‌رو FDA اعلام کرد که هیدروکینون می‌تواند تا 2% به‌عنوان ماده اکتیو ضد لک در محصولات مراقبت از پوست استفاده شود و بدون نسخه پزشک قابل فروش در داروخانه ها است. اما 4% و بالاتر آن باید حتما با تجویز پزشک باشد.
از آنجایی‌که قوانین اروپا در مورد محصولات آرایشی و بهداشتی، سختگیرانه‌تر و محتاطانه‌تر از قوانین آمریکا است، اتحادیه اروپا هنوز اجازه مصرف هیدروکینون را به‌عنوان ماده اکتیو ضد لک در محصولاتی که بدون نسخه در داروخانه‌ها به‌فروش می‌رسند، صادر نکرده است.
پزشکان معتقدند اگر این محصول با رعایت موارد احتیاطی مصرف شود، نه تنها ضرر ندارد، بلکه به‌عنوان یکی از موثرترین روش‌های درمان لک پوست قابل استفاده است.
روش مصرف صحیح محصولات حاوی هیدروکینون
اگر قصد استفاده از محصول حاوی هیدروکینون را برای درمان مؤثر لک صورت دارید، حتما موارد زیر را رعایت کنید:
1- تست محصول قبل از مصرف
ابتدا مقداری از کرم هیدروکینون دار را روی پوست بازو بزنید و پخش کنید. بگذارید 24 ساعت بگذرد. سپس پوست خود را بررسی کنید. اگر خارش، سوزش یا التهاب شدید در آن ناحیه نداشتید، می‌توانید با خیال راحت از کرم ضدلک حاوی هیدروکینون استفاده کنید.
2- استفاده از کرم ضد آفتاب
در طول بازه زمانی مصرف پماد هیدروکینون، با وسواس بیشتری کرم ضد آفتاب مصرف کنید و تا جایی‌که می‌توانید، از آفتاب پرهیز کنید. مثلا در هنگام مواجه با آفتاب، از کلاه لبه دار، کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی و لباس پوشیده استفاده کنید.
3- مدت زمان استفاده از کرم هیدروکینون
پماد هیدروکینون را نباید طولانی مدت استفاده کنید. بعد از 3 ماه، مصرف این کرم را قطع و کرم ضد لک دیگری را جایگزین آن کنید. محصولات گروه تریو وایت نوروا جایگزین مناسبی در دوره قطع مصرف هیدروکینون است.
4- مصرف هیدروکینون همزمان با AHA
برای اثربخشی بیشتر، بهتر است همزمان از کرم‌های لایه بردار حاوی اسیدهای میوه استفاده کنید. البته برخی از این محصولات حاوی AHA هستند. مانند کرم هیدروکینون مدیلن. از این رو نیاز به استفاده از AHA به‌طور جداگانه نیست.
از جمله محصولات پرفروش حاوی AHA 10% (آلفا هیدروکسی اسید)، کرم لایه بردار MQ را می‌توان نام برد که به تنظیم pH پوست و کلاژن سازی آن کمک می‌کند. این کرم موجب افزایش شفافیت، روشن شدن و در نتیجه جوانسازی پوست می‌شود.
5- عدم مصرف همزمان با داروهای دیگر
در دوره زمانی استفاده از کرم ضد لک حاوی هیدروکینون، از داروهایی مثل بنزوئیل پروکساید و ترکیباتی که حاوی سالیسیلیک اسید هستند، باید اجتناب کرد.
سوالات متداول کرم هیدروکینون
آیا مصرف کرم هیدروکینون عوارض جانبی دارد؟
کرم هیدروکینون یک کرم ضد لک است که اگر به درستی و هرروز در مدت زمان مشخص مصرف شود، تاثیر آن روی درمان لک‌های پوستی قابل مشاهده است. اما از طرفی دیگر این کرم از انجام فرایندی در پوست جلوگیری کرده و منجر به تغییر رنگ پوست می‌شود، بنابراین در بعضی از بیماران ممکن است با تحریکات پوست، سوزش، خارش، التهاب، قرمزی و برگشت لک همراه باشد که در این‌صورت باید مصرف کرم را متوقف کنید.
آیا می‌توان از هیدروکینون در بارداری استفاده کرد؟
توصیه می‌شود از کرم یا پماد هیدروکینون زمان بارداری یا در دوران شیردهی استفاده نشود. اما در صورتی‌که استفاده از این کرم به هر دلیلی در این دوران لازم بود، حتما با مشورت پزشک معالج خود استفاده از آن را ادامه دهید.
بهترین کرم هیدروکینون چیست؟
بهترین کرم‌های هیدروکینون را می‌توان از برندهایی چون ام کیو، درمالیفت، آردن، سینره و مدیلن تهیه کرد.
