دلیل و نوع ریزش موی شما کدام است؟
فهرست مطالب
دلیل و نوع ریزش مو ی شما کدام است؟
از آنجا كه مو نقش بسيار مهمي در زيبايي افراد در بسياري از جوامع دارد، ريزش مو مي تواند براي اشخاص، بسيار ناراحت كننده و استرس زا باشد. برای درمان این مشکل باید ابتدا دلیل ریزش مو را بدانیم.
جلوگيري از ريزش مو و تقويت آن و همچنين درمان ريزش مو از جمله استفاده از موادي نظير ماينوكسيديل يا روشهاي غير دارويي مانند كاشت مو مي تواند موضوع مهمي براي بسياري از افراد باشد.
یافتن دلیل ریزش مو، گام اول در درمان ریزش مو
اگرچه ريزش مو از ابتداي تولد ممكن است وجود داشته باشد اما اغلب اكتسابي است. دلیل ریزش مو در زنان و آقایان باهم متفاوت است. پیشتر درباره تفاوت ریزش موی آقایان و خانمها صحبت کردیم. امروزه برندها محصولاتی تخصصی برای درمان ریزش موی خانمها و بطور جداگانه برای درمان ریزش موی آقایان به بازار ارائه دادند که اثربخشی خوبی از خود نشان داده است.
برای درمان ریزش مو قبل از هر چیز باید علت آن مشخص شود. گاهی اوقات تشخیص علت ریزش مو کار آسانی است. مانند ریزش موی مردانه. اما گاهی تشخیص علت ریزش مو کاری دشوار است و باید با آزمایش، شرح حال دقیق و معاینه به دلیل آن پی برد.
انواع موی موجود در بدن
گاهی اوقات ریزش ناگهاین ریزش مو در فرد اتفاق می افتد. برای دانساتت دلایل و راههای درمان آن باید ابتدا انواع موی بدن را بشناسیم.در بدن هر فردی، دو نوع مو وجود دارد. نوع اول موهای بلند و ضخیمی که عمق بیشتری دارند که به آن موهای ترمینال گفته می شود و نوع دوم موهای نازک و کرکی و کوتاه که به آن ولوس میگویند. موهای ترمینال معمولا 0.06 میلیمتر و موهای ولوس 0.03 میلیمتر قطر دارند.
قرص فولیکوژن یکی از موثرترین مکمل ها برای تقویت مو است. قیمت قرص فولیکوژن را میتوانید در سایت خانومی مشاهده کنید.
تغییر نوع مو
در هنگام تولد موهای سر و مژه و ابرو از نوع ترمینال هستند و سایر مناطق بدن موهای ولوس دارند. اما همیشه اینطور نمی ماند! موها تغییر میکنند. مثلا در هنگام بلوغ موهاي ولوس مناطق خاصي از جمله مناطق تناسلي و زير بغل تبديل به موي ترمينال مي شوند. تغيير نوع فوليكول ها و تبديل موي ولوس به ترمينال در بعضي بيماري ها مانند نوعي از پرمويي در خانم ها با نام هيرسوتيسم و تغيير فوليكول ترمينال به ولوس در ريزش مو هورمونی یا آندروژنیک نيز اتفاق مي افتد.
قبل از هر چیزی خوب است کمی با مو و ساختار آن آشنا شویم تا بتوانیم دلایل ریزش مو و راه های درمان ریزش مو آن را درک کنیم.
ساختار مو
میدانید دلیل ریزش موی شدید چیست؟ در سر انسان حدود 100 تا 150 هزار فوليكول مو وجود دارد. فوليكول مو به صورت پوششي قسمت انتهايي ساقه مو را در بر گرفته است. هر فوليكول شامل عروق خوني است كه تغذيه را براي رشد موي جديد برعهده دارد. در ابتداي تولد تمام فوليكول هاي مو در بدن وجود دارد و در طول زندگي فرد موي هر فوليكول طي سيكلي تكراري رشد و سپس ريزش مي كند. مو بخش كراتينه فوليكول مو است
سیکل مو (رشد و ریزش دوره ای طبیعی مو)
فوليكول مو بعد از شكل گيري در طول عمرش دچار سيكل دوره اي از نظر رشدي مي گردد كه با نام هاي آناژن (رشد)، كاتاژن (تغيير)، تلوژن ( استراحت) مشخص مي گردد. در انسان ها سيكل تمام موها هم زمان نيست به اين معنا كه هر فوليكول مستقل از بقيه سيكل رشد خود را طي مي كند كه اين موضوع از ريزش انبوه مو جلوگيري مي كند.
انواع ریزش مو:
ریزش مو انواع مختلفی دارد که آنها را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
1-ریزش موی برگشت ناپذیر:
این نوع از ریزش مو که به آن ریزش موی اسکارپذیر میگویند، ريزش مو دائمي است و سيكل مو به صورت برگشت ناپذير متوقف مي گردد.
2- ریزش موی برگشت پذیر:
به ریزش موهایی که بازگشت پذیر است، غير اسكارگذار می گویند. در این نوع ریزش مو، آسيبی که به فوليكول میرسد، برگشت پذير است. در این نوع ریزش مو اگر درمان مناسبی برای آن درنظر گرفته شود، خوشبختانه مو مجددا رشد میکند. در مواردی هم خودبخود رشد مجدد مو حتی بدون درمان اتفاق می افتد.
3- ریزش موی بیماری ساختار مو:
در این نوع ریزش، شکنندگی مو و آسيب به ساقه مو اتفاق می افتد.
دلایل ریزش مو:
ریزش مو دلایل مختلفی دارد. گاهی با یک معاینه ساده توسط پزشک یا انجام آزمایشی میتوان به دلیل ریزش مو پی برد اما گاهی هم تشخیص دلیل ریزش مو سخت است. در اینجا به مهمترین دلایل ریزش مو اشاره می کنیم كه ممكن است يك عامل يا مجموعه اي از عوامل سبب ريزش موهاي مختلفي در بدن گردند:
- آسيب به ساختار مو با عوامل خارجي مانند گرما شديد و آسيب مكانيكي
- عوامل ژنتيكي
- فعاليت نابجا سيستم ايمني
- رژيم غذايي نامناسب (با محدوديت كالري و پروتئين)
- كاهش وزن شديد
- استرس شدید
- کمبود آهن مزمن
- بیماری تیروئید
- زایمان
- مصرف برخی از داروها
- ابتلا به برخی از بیماریها
- در معرض قرار گرفتن بیش از اندازه در برابر سرب و آرسنیک
- تغييرات هورموني بدن
توضیحات تکمیلی در مورد برخي از انواع و دلیل ریزش مو
1- دلیل ریزش مو با الگوی مردانه یا زنانه
نام دیگر این نوع ریزش مو، آندروژنيك است. در این نوع ریزش مو، ريزش مو در مناطق گيجگاهي و فرق سر بروز مي كند. این نوع ریزش مو، يك ريزش مو ارثي است. در واقع در این نوع ریزش مو، موهای ضخیم (ترمینال) به موهای نازک و کرکی (ولوس) تبدیل می شود. در آقایان این نوع ریزش مو با تغییرات هورمونی تستوسترون اتفاق می افتد. در خانم ها نیز این نوع ریزش مو با تغيير متابوليسم اندروژن اتفاق می افتد. مثلا گاهی بعد از سن بلوغ یا بعد از یائسگی این نوع ریزش مو اتفاق می افتد.
برای درمان ریزش موی الگوی مردانه یا زنانه، می توان از داروهای آنتي آندروژن و ماینوکسیدیل موضعي استفاده کرد.
2- دلیل ریزش مو تلوژن افلوويوم
دلیل ریزش مو در شیرهی گاهی: اوقات خانم ها بعد از زایمان، بعد از یک استرس شدید در زندگی، بعد از عمل جراحی یا با مصرف برخی داروها مشاهده می کنند که در هنگام برس کشیدن یا در حمام، مقدار زیادی از موی سر خود را از دست میدهند. حتی گاهی روزانه یک مشت از موهای خود را از دست می دهند.
این نوع ریزش مو به دلیل این اتفاق می افتد که بدن انسان در اثر یک فشار مانند حاملگي، سوءتغذيه و ساير استرس ها ، سیکل ریزش طبیعی خود را گم میکند و در فاز ریزش مو (تلوژن) باقی می ماند. این سیکل تحت كنترل ساعت بيولوژيك بدن است. گاهی به دلایل گفته شده، ساعت بيولوژيك سيكل مو به هم می خورد. از عوامل ديگر مي توان به تب بالا و عفونت اشاره كرد.
تشخیص
برای تشخیص این نوع ریزش مو، آزمایش خاصی انجام نمی شود بلکه پزشک با شرح حال گرفتن از بیمار، متوجه نوع ریزش موی وی می شود. برای درمان این نوع ریزش مو، بهترین کار صبر کردن است. باید عامل ایجاد ریزش مو را از بین برد. مثلا اگر به دلیل یک جراحی یا زایمان اتفاق افتاده باشد، باید صبر کرد تا مدتی از این موضوع بگذرد. اگر در اثر استرس شدید باشد، باید روشهای کنترل فردی را بیاموزد تا بتواند بر استرس خود غلبه کند. اگر هم ریزش مو به دلیل مصرف نوع خاصی از قرص باشد، می توان با پزشک مشورت کرد تا در صورت امکان دوز دارو را پایین آورد یا داروی دیگری را جایگزین کرد.
3- دلیل ریزش مو ريزش مو سكه اي یا آلوپسي آرئاتا:
ریزش موی سکه ای يك نوع ريزش مو غير اسكارگذار با ظاهر ريزشي دايره وار است. زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن به هم بریزد. مثلا در اثر یک استرس یا عفونت شدید، در سیستم ایمنی بدن اختلال ایجاد می شود و موهای یک بخشی از بدن را (معمولا سر یا ریش آقایان) غریبه فرض میکند و با آن مبارزه می کند و آنها را از بدن جدا می کند. این نوع ریزش مو حتی گاهی مي تواند منجر به ريزش كامل موهاي سر يا كل بدن شود. عوامل محيطي و ژنتيكي در آن نقش دارند. معمولا به علت عود زياد و اثر بارز روي ظاهر فرد براي بيماران نگران كننده است.
در بعضي از بيماران بدون هیچ اقدام خاصی موها مجددا می رویند. اما برای کمک به بهبود سریعتر، کورتیکواستروئید موضعی یا ماینوکسیدیل استفاده می شود. کاهش استرس در بهبود این نوع ریزش مو تاثیر زیادی دارد.
4- ریزش موی تريكوتليمانيا:
این نوع ریزش مو با كندن موها توسط خود فرد ايجاد مي شود و اغلب با استرس هاي رواني و بيماري هاي شخصيتي در ارتباط است. اين نوع ريزش مو، در خانم ها بيشتر از آقايان و در خردسالان بيش از بالغين است. افرادي با اين بيماري موهاي خود را مي كنند و باعث ريزش مو تكه اي يا كامل سر مي شوند. در مورد موهاي ساير نقاط مانند ابرو يا مژه نيز ممكن است اين اتفاق رخ دهد. اين آلوپسي ها اغلب داراي شكل عجيب با مرزهاي نامشخص است. داروهای روان درمانی ممكن است مورد نياز باشد.
5- ريزش مو القا شده با فشار:
اين ريزش اغلب در بيماراني تحت جراحي هاي طولاني مدت با بيهوشي و اغلب در مكان تماس طولاني مدت سر با تخت ديده مي شود. در اغلب موارد رشد دوباره مو اتفاق مي افتد.
بيماري هاي مرتبط با ساقه مو غير طبيعي
ساقه مو از سه منطقه كوتيكول،كورتكس و مدولا تشكيل شده است. اين بيماري ها برحسب وجود شكنندگي مو به دو دسته تقسيم مي شوند. در اينجا به دو نمونه از آن اشاره مي كنيم.
1- دلیل ریزش موي حبابي:
بيشتر در خانم هاي جوان به صورت يك منطقه با موهاي غير يكنواخت و شكننده ديده مي شود كه موها در آن قسمت راست تر و سخت تر از حد معمول است.دلیل ریزش مو: اين مشكل در اثر آسيب به مو با گرما نظير سشوار غيرصحيح، اتوي داغ بر روي موي مرطوب اتفاق مي افتد. با پيرايش مو آسيب ديده مشكل برطرف مي گردد.
2- دلیل ريزش مو كششي:
در ابتدا ريزش موقتي است و رشد دوباره مو مي تواند اتفاق بيفتد اما اگر كشش براي سال ها اتفاق بيفتد ريزش مي تواند دائمي شود. دلیل ریزش مو : بيشتر در افرادي ديده مي شود كه موها را با شدت زياد مي بندند.
بحث ريزش مو موضوعي بسيار تخصصي و پيچيده است در نتيجه با مراجعه به پزشك متخصص پوست مي توان كمك بزرگي به درمان بيماري كرد و توصيه اكيد مراجعه به پزشك است. در مورد فرآورده هاي بدون نسخه موجود در داروخانه ها نيز در كنار نسخه پزشك مي توان از داروساز خود راهنمايي بگيريد.
ترجمه و تنظیم: دکتر صبوری راد-داروساز
منابع: آپ تو دیت 2018- کتاب پوست شناسی بولونیا
