ماه گذشته که پاملا اندرسون در هفته مد پاریس، بدون آرایش ظاهر شد، حرکت او را حرکتی انقلابی نامیدند. به نظر میرسد که پاملا اندرسون با پذیرش سن خود، در برابر معیارهای زیبایی که از دیرباز در معرضشان بوده و در طول دوران حرفهایاش به تثبیت و تداومشان کمک کرده، موضع گرفته است. تصمیم اندرسون برای انجام این کار به تقویت برداشت جدیدی از مفهوم زیبایی کمک کرده که در سالهای اخیر مطرح شده است و در این برداشت، ظاهر «طبیعی» بیشتر از هر چیز دیگری اهمیت دارد. در ظاهر، موج محبوبیت «زیبایی طبیعی» میتواند گامی در مسیر درست باشد، ولی منظور از زیبایی طبیعی این نیست که محصولات زیبایی کمتری را مصرف کنیم، بلکه باید سراغ محصولاتی برویم که وعدههای متفاوتی میدهند.
آرایش بدون آرایش
اگر صنعت زیبایی را باور داشته باشیم، باید بپذیریم که اکنون در حال ورود به عصر جدیدی از پذیرش خود هستیم. پوشاندن کامل پوست صورت با فاندیشن، کانتورینگ و سایههای چشم سنگین رفتهرفته کنار میروند و جای خودشان را به ظاهر «خارج از محل کار»، «آرایش بدون آرایش»، «آرایش دختر تروتمیز» و «ظاهر پنجدقیقهای» میدهند. علاوه بر این، تعداد کسانی که برای داشتن ظاهری طبیعیتر، فیلرهایشان را خالی میکنند روزبهروز بیشتر میشود. در تیکتاک، ویدئوهای بیشماری وجود دارد که تصاویری بدون آرایش یا با آرایش کم از شخصیتهای معروف را نمایش میدهند و در پایینشان، جملهای مانند «هیچ چیزی به پای زیبایی طبیعی نمیرسه» به چشم میخورد.
این ممکن است در ظاهر قدمی در جهت درست به نظر برسد. اما این ایده که مردم بهلطف «آرایش دختر تروتمیز» و امثال آن، از قید معیارها و استانداردهای ظالمانه زیبایی رها شدهاند، تردیدبرانگیز است. همانطور که ریان فین، نویسنده ساکن نیویورک، در توییترش اشاره میکند، آنچه که واقعا شاهد آنیم مجموعهای از خواستههای جدید از زنان است و در این میان، بیش از هر چیز دیگری به «سرمایه بیولوژیک» بها داده میشود. ریان فین مینویسد: «اکنون آرایش مینیمالیستی در صدر است، زیرا بر زیبایی ژنتیکی دلالت دارد.»
«زیبایی طبیعی»، به آن شکلی که برندهای زیبایی به ما میفروشند، مفهومی ساختگی است. این مفهوم هیچ ربطی به پذیرش خود ندارد، بلکه نشان میدهد که چطور استانداردهایی که برای زنان در نظر گرفته میشود، همیشه در حال تغییر است.
اینکه ظاهر طبیعی را به ظاهری با آرایش سنگین ترجیح میدهیم، دلایلی دارد و این دلایل با پذیرش خود ارتباطی ندارند. این دلایل بیشتر به پنهانکردن تلاش و زحمتی مربوط میشود که برای رعایت استانداردهای زیبایی صورت میگیرد و به زنانی که برای زیبابودن نیازی به تلاش زیاد ندارند، نوعی برتری اخلاقی داده میشود. جسیکا دفینو، نویسنده حوزه زیبایی که خبرنامه «آنپابلیشبل» را منتشر میکند، میگوید: «موج زیبایی طبیعی میخواهد این واقعیت را پنهان کند که آنچه در حوزه عمومی از زنان انتظار میرود بسیار پرهزینه و پرزحمت است. این ایده که ظاهری طبیعی برای زنان وجود دارد مردسالارانه، جنسیتزده و حاصل نظام سرمایهداری است.»
اکنون تلاش و زحمت برای زیبابودن بیشتر صرف مراقبت از پوست میشود که در طول دوره همهگیری کرونا محبوبیت پیدا کرد. طبق یک بررسی جدید، برای اولین بار طی سه سال گذشته، اعضای نسل زد برای محصولات مراقبت از پوست بیشتر از محصولات آرایشی هزینه کردهاند. اکنون زنان تشویق میشوند تا زمان، پول و انرژی خود را برای داشتن پوستی صاف و درخشان صرف کنند. این کار معمولا با انجام روتینهای پوستی روزانه و مواردی مانند لایهبرداری شیمیایی انجام میشود و به تلاش بیشتری نیاز دارد.
نقطه آغاز تأکید بر زیبایی طبیعی را معمولا دوره کرونا و قرنطینههای مربوط به آن میدانند. روزالیند گیل، جامعهشناس و نویسنده کتاب «بدون نقص: احساس قضاوتشدن در رسانههای اجتماعی»، میگوید: «دوره قرنطینه بهنوعی با کاهش فشار اجتماعی برای زیبابودن همراه بود، ولی از جهت دیگر، به افزایش سرمایهگذاری روی خود منتهی شد. اکنون باید همان زمان را صرف کنید و به ظاهرتان ارزش بیفزایید.»
تقلید طبیعی
طبق بررسیهای روزالیند گیل، در دوره کرونا، بسیاری از افراد سراغ «پروژههای زیبایی»، مانند استراحتدادن به پوست و کوتاهکردن مو برای تقویت رشد آن، رفتند. بهگفته گیل، در دوره کرونا، علاوه بر جستوجوی روشهایی برای بهبود ظاهر «طبیعی» خود، زمان بیشتری را هم در رسانههای اجتماعی گذراندیم و به ظاهر خودمان در محیط زوم خیره شدیم و همینها عواملی بودند که به نوعی اضطراب زیبایی در ما ایجاد کرد. گیل میگوید: «اینگونه بود که نگرانیهای زنان درمورد ظاهرشان تشدید شد.»
افزایش محبوبیت «زیبایی طبیعی» بهمعنای استفاده کمتر از محصولات زیبایی نبوده است، بلکه اکنون محصولاتی مصرف میشوند که وعدههای متفاوتی میدهند. به نظر آلیسیا لارتی، نویسنده و متخصص زیبایی، از زمان کرونا به بعد، تقاضا برای محصولاتی مانند سرم مژه و فاندیشنهایی که خاصیت مراقبت از پوست دارند، افزایش یافته است. لارتی میگوید: «این فقط تقلیدی از ظاهر طبیعی است.» به گفته لارتی، در آرایشهای کمپینهای تبلیغاتی، خلاقیت کمتری به چشم میخورد و چهرهها بسیار خستهکننده شدهاند.
به همین ترتیب، استقبال از ظاهر طبیعی بهمعنای کمترشدن عملهای زیبایی نبوده، بلکه به رواجیافتن عملهایی مانند بوتاکسهای کوچک و محدود برای طبیعیتر بهنظررسیدن انجامیده است. در حقیقت، بعد از دوره کرونا، افراد بیشتری سراغ استفاده از فیلر و دستکاریهای کوچک در ظاهر خود رفتهاند. انجمن جراحان زیبایی انگلیس، در حسابرسیهای سال ۲۰۲۲، به این نتیجه رسید که تقاضا برای بوتاکس نسبت به سال قبل ۱۲۴درصد افزایش یافته است و اعضای این انجمن در یک سال گذشته ۶ هزار و ۶۳۹ عمل زیبایی انجام دادهاند.
اینکه ظاهر طبیعی را به ظاهری با آرایش سنگین ترجیح میدهیم، دلایلی دارد و این دلایل با پذیرش خود ارتباطی ندارند. این دلایل بیشتر به پنهانکردن تلاش و زحمتی مربوط میشود که برای رعایت استانداردهای زیبایی صورت میگیرد و به زنانی که برای زیبابودن نیازی به تلاش زیاد ندارند، نوعی برتری اخلاقی داده میشود.
دستیابی به «زیبایی طبیعی» از طریق محصولات و عملهای زیبایی پرهزینه و وقتگیر است و حتی ممکن است بیشتر از آرایشهای سنگین وقت و هزینه ببرد. برای نمونه، هر عمل بوتاکس بین ۱۰۰ تا ۳۵۰ پوند هزینه دارد و هر سه تا چهار ماه یک بار باید تجدید شود. نتیجه اینکه زیبایی طبیعی با افراد ثروتمندی پیوند خورده است که میتوانند برای ظاهرشان کارهایی را انجام بدهند که «بیش از حد مشخص» نباشد.
با این حال، زنان میتوانند مفهوم «زیبایی طبیعی» را از صنعت زیبایی پس بگیرند. دفینو حضور بدون آرایش پاملا اندرسون در هفته زیبایی پاریس را مهم میداند و میگوید باید کار اندرسون را متمایز کنیم از آنچه که صنعت زیبایی تحتعنوان زیبایی طبیعی به فروش میرساند. همانطور که دفینو اشاره میکند، اندرسون از چهره بدون آرایش خود برای فروش هیچ محصول یا جراحی پلاستیکی استفاده نمیکند. او میگوید: «اندرسون نمیخواهد مفهوم جدیدی از «زیبایی طبیعی» تولید کند، بلکه فقط آرایشکردن را کنار گذاشته است.»
«زیبایی طبیعی»، به آن شکلی که برندهای زیبایی به ما میفروشند، مفهومی ساختگی است. این مفهوم هیچ ربطی به پذیرش خود ندارد، بلکه نشان میدهد که چطور استانداردهایی که برای زنان در نظر گرفته میشود، همیشه در حال تغییر است. اما اگر بخواهیم از محبوبیت زیبایی طبیعی درسی واقعی بگیریم، آن درس این است که نباید تصور کنیم ظاهری «طبیعی» که از قبل مشخص شده، برای زنان وجود دارد. به جای آن، باید آن مفهومی از زیبایی را بپذیریم که اجازه میدهد بدنمان، به همان شکلی که هست، وجود داشته باشد.