چندی پیش رئیس انجمن داروسازان با اشاره به تغییر مدل کسب و کارها در کشور تاکید کرد که بهدلیل رشد قارچگونه داروخانهها درصد آنها در آستانه تعطیلی هستند. در حالی که بسیاری از صنایع این روزها رکود بخش فروش خود را با فروش آنلاین جبران میکنند، فروش آنلاین دارو با مخالفتهای سرسختی از سوی سازمان غذا و دارو و گاهی داروخانهها همراه شده است. درحالی که فروش آنلاین دارو به تایید وزارت ارتباطات و وزارت صمت رسیده، سازمان غذا و دارو هنوز چندان موافق فروش آنلاین دارو نیست. البته داروخانههای دارای مجوز فروش آنلاین، با کمک پلتفرمها برخی محصولات را میفروشند. احمد آژ، مدیر بیزنس لاین داروخانه خانومی، معتقد است که فروش آنلاین دارو میتواند بخشی از داروخانهها را از ورشکستگی نجات دهد و همچنین گردش اقتصادی آنها را رونق ببخشد. در ادامه مشروح این گفتوگو را میخوانید.
فروش مکملهای ورزشی در فضای آنلاین نیازمند اعتمادسازی قوی میان مشتریان است. تهدید جدی فروش کالای تقلبی ممکن است که برنامه فروش یک کسبوکار آنلاین را به خطر بیندازد. شما چطور این تهدید را به فرصت تبدیل میکنید؟
اولین محصولی که در حوزه فروش آنلاین داروخانهای عرضه شد، مکملهای ورزشی بود. در بخش فروش آنلاین مکملهای ورزشی، تامین از طرف داروخانهها انجام میگیرد و محصول مستقیم از تولیدکننده دریافت نمیشود. طبق زنجیرهای که وجود دارد، تولیدکننده محصول را به توزیعکننده و توزیعکننده هم به داروخانه تحویل میدهد. ما مستقیم محصولات را از داروخانههای معتبری که مجوز فروش آنلاین دارند، تامین میکنیم. عموما کالاهایی که داروخانهها به فروش میرسانند، مورد تایید سازمان غذا و دارو هستند و در کشورمان تولید میشوند.
کالای خارجی قاچاق هم در بازار وجود دارد که مجوز وزارت بهداشت ندارند ولی این محصولات در هیچکدام از داروخانههای کشور توزیع نمیشوند. مشتری موقع خرید از داروخانههای آنلاین از داشتن اصالت کالا اطمینان دارد.
درحال حاضر داروخانهها در بخشهایی دچار رکود شدهاند و بسیاری از آنها معتقدند که تقاضا فقط برای بخشی از داروها وجود دارد و همین موضوع گردش اقتصادی داروخانهها را به خطر انداخته است. پلتفرمها چطور میتوانند به حل این مشکل کمک کنند؟
صنایع مختلف به سمت فروش آنلاین رفتهاند. صنعت مکمل و دارو دیرتر وارد حوزه آنلاین شده است. اتفاقی که در آینده میافتد، این است که سهم بزرگی از فروش این صنعت به بخش آنلاین تعلق خواهد یافت. درحال حاضر تعداد داروخانههایی که در سطح شهر وجود دارد بسیار زیاد است و بخشی از آنها با مشکل کمبود مشتری و رکود روبرو هستند. روشی که به داروخانهها کمک میکند تا سطح فروش خود را افزایش دهند، همان فروش آنلاین است. طبیعتا پلتفرمها به داروخانهها کمک میکنند که هم مجوز فروش آنلاین دریافت کنند و هم فروش خود را افزایش دهند. به عبارتی دیگر، پلتفرمها علاوه بر اینکه یک فروشگاه آنلاین را توسعه میدهند، همگام با آن به یک کسب و کار دیگر کمک میکنند.
مدلهای کسب و کارها در دنیا تغییرات شگرفی کرده است. در دنیای امروز انقلابهای صنعتی نوع کسب و کارها را تغییر داده است. کسب و کارهای آنلاین نمونهای از این مدلها هستند. بیشک این کسب و کارها با فرصتها و مشکلات بسیاری روبرو هستند که حل کردن آنها آسان نیست. با وجود این چالشها، چه فرصتهایی را میتوان در این بستر خلق کرد؟
دو چالش جدی در این زمینه وجود دارد؛ تفکر سنتیای که بر داروخانهها حاکم است و مقاومتی که در برابر تغییرات وجود دارد. هنوز بسیاری از فعالان این حوزه در برابر فروش آنلاین یا استفاده از پلتفرمها گارد میگیرند. اتفاقی که در آینده باید بیفتد، این است که این سد مقاومتی شکسته شود. ما ناگزیریم که در صنایع نوآوری داشته باشیم.
چالش دیگر، نهاد رگولار است. سازمان غذا و دارو هنوز مقاومتهایی در برابر پلتفرمها دارد. البته آییننامهای تدوین شده است که داروخانهها بتوانند وارد فضای آنلاین شوند. چشمانداز این صنعت بسیار مثبت است و به نظر میرسد که ورود داروخانهها به فضای آنلاین روند سریعتری به خود بگیرد.
آیا افراد به خرید آنلاین دارو و مکمل اعتماد دارند؟ چه تهدیدها و فرصتهایی در این زمینه وجود دارد؟
دادههایی که پلتفرمها دارند نشان میدهد که مشتریان علاقهمند به خرید آنلاین، اعتماد کافی به خرید دارو یا مکمل به صورت آنلاین دارند. باید برای مشتری شفاف شود که مبدا دارو کجاست؛ مثلا در پلتفرمهایی که فروش دارو انجام میدهند، برای مشتری شفاف شده که دارو از داروخانه دریافت میشود و به دست مشتری میرسد و این پلتفرم مسئولیت حمل دارو را بر عهده دارد. در واقع، اصالت دارو مورد تایید داروخانه است.
پلتفرمها از یک نظر دیگر هم برای مشتریان جذاب شدهاند؛ مشتری در داروخانهها لیبل قیمت را نمیبیند، اما در فضای آنلاین علاوه بر بررسی کیفیت و اصالت محصول، قیمت به صورت شفاف پیش روی او است.