همه چیز از یک شعار شروع شد؛ «جهان از تو زیباست» و کار و تفکرشان این بود که بتوانند این بیانیه، ماموریت و این چشم‌انداز را اجرا کنند تا زیبایی تک‌تک آدم‌ها بتواند جهان را هم زیبا کند و زیبایی که خدا به ما داده است، حفظ شود. در واقع کارشان را از یک قدرشناسی شروع کردند؛ قدرشناسی از آنچه طبیعت به ما داده و خداوند به انسان‌ها ارزانی کرده است و تلاش برای اینکه به گونه‌ای زندگی و کار کنند که هیچ موجودی را در زمین به خطر نیندازند. تا امروز در شرکت «لاوین روژ» بر همین عهد زیبا پایبند مانده‌اند و اهدافشان را بر همین اساس برنامه‌ریزی می‌کنند؛ نشان‌های ANIMAL TEST FREE و VEGAN دارند و نه تنها هیچ آزمایشی روی حیوانات انجام نمی‌دهند، در هیچ‌کدام از محصولاتشان ماده‌ای که حاصل از کشته شدن حیوان زنده‌ای باشد، وجود ندارد.
برای اینکه درباره «لاوین روژ» بیشتر بدانیم، سراغ اکبر آزاد، مدیرعامل خوش‌اخلاق این برند رفتیم که گرچه مدت طولانی از زمانی که سکان این شرکت را به دست گرفته‌اند نمی‌گذرد، سابقه طولانی فعالیت در صنعت آرایشی و بهداشتی را در کارنامه کاری‌شان دارند و درباره آنچه از سر گذرانده‌اند و مسیری که پیش رو دارند و سختی‌ها و شیرینی‌های طی این راه با ایشان گفت و گو کردیم.
آقای آزاد از خودتان برای‌مان بگویید.
من اکبر آزاد استم. شغل اولم در نوجوانی قالی‌فروشی بود و بعد از نفوذ چین در این صنعت، مجبور شدم مانند بسیاری از همکارانم شغلم را عوض کنم. در
26 سالگی چند شغل عوض کردم تا سال 1387که افتخار آشنایی با آقای دکتر کیانی‌آذربایجانی را پیدا کردم که خالق یکی از بزرگترین برندهای این کشور هستند. حضور در جوار ایشان و قرار گرفتن تحت تعلیماتشان باعث شد در صنعت آرایشی و بهداشتی بمانم و مستقیم در این صنعت فعالیت کنم.
نقطه شروع کار شرکت یا برند شما چه بود، چطور کار خود را گسترش دادید و الان در چه نقطه‌ای هستید؟
نقطه شروع شرکت در واقع از یک شعار شروع شد؛ «جهان از تو زیباست.» تفکر همکاران ما این بود که بتوانیم این بیانیه، ماموریت و این چشم‌انداز را اجرا کنیم تا زیبایی تک‌تک آدم‌ها بتواند جهان را هم زیبا کند و زیبایی که خدا به ما داده است، حفظ کنیم. در واقع کار ما از یک قدرشناسی شروع شده است. قدرشناسی که طبیعت به ما داده، قدرشناسی‌ای که خداوند، به ما عطا کرده است و تلاش برای اینکه به گونه‌ای زندگی کنیم که هیچ موجودی را در زمین به خطر نیندازیم. انسان باید بتواند دوستی و آشتی با طبیعت را آغاز کند و این اکوسیستمی که حاصل میلیاردها سال گردش زمین، میلیاردها سال تغییر و تحول در زمین است، حفظ کنیم. امروز که این زمین به ما ارث رسیده است، باید بتوانیم آن را سالم تحویل نسل بعدی بدهیم و آغازگر ساختن دوباره زمین باشیم.
این آشتی و حفاظت با زمین و اکوسیستم را چگونه انجام می‌دهید؟
بیش از چهار سال تحقیق و همکاری همکاران ما در واحد R&D (تحقیق و توسعه) و سایر بخش‌ها باعث شد که با لابراتورهای بزرگی در فرانسه و سوئیس همکاری داشته باشیم، همکارانمان به آنجا بروند و از آن دوستان بخواهیم که بیایند ایران. به این ترتیب توانستیم به فرمول‌هایی برسیم که حافظ طبیعت باشد و آسیبی به آن نزند. با وجود همه سنگ‌اندازی‌ها و همه مشکلاتی که وجود داشته، به این فرمول‌ها دست پیدا کردیم و توانستیم چند نشان خیلی خوب و مهم سازگار و دوستدار طبیعت مانند ANIMAL TEST FREE و VEGAN بگیریم. داشتن این نشان و تاییدیه‌ها نشان می‌دهد که ما روی هیچ حیوانی تست حیوانی انجام نمی‌دهیم و در هیچ‌کدام از محصولات ما ماده‌ای که حاصل از کشته شدن حیوان زنده‌ای باشد، وجود ندارد؛ حتی از هیچ نوع چربی حیوانی و الکلی در آن استفاده نشده است. ما می‌خواهیم این هنر را به خرج بدهیم که دوستی طبیعت و زیبایی را یکبار دیگر به زمین برگردانیم.
قصد داریم کار جسورانه دیگری هم انجام بدهیم و محصولات ارگانیک تولید کنیم. محصولات ما غیرتراریخته است. عصاره‌ها با تاییدیه سازمان کاسماس (COSMOS APROVED) نشانگر ارگانیک بودن محصولات ماست. ما تاییدیه For the plant داریم؛ یعنی یک درصد از سود فروشمان را به کاشت درخت در جهان و توسعه جنگل‌ها اختصاص دادیم. این کار را سازمانی که یکی از سازمان‌های بزرگ جهانی است، انجام می‌دهد. محصولاتمان بدون سولفات و بدون پارابن است و تولید چنین محصولاتی بسیار کار سختی است اما موفق شدیم این کار را انجام دهیم. علاوه بر اینها، سعی کردیم در بسته‌بندی حتی‌المقدور مصرف کاغذ را به کمترین مقدار برسانیم.
چه محصولاتی با چه برندهایی در شرکت شما تهیه می‌شود؟
شرکت لاوین روژ از سال ۱۳۹۹ فعالیت خود را در حوزه محصولات پوست و مو آغاز کرد. BLOOM اولین برند مجموعه لاوین روژ است که محصولاتش در پاییز ۱۴۰۲ روانه بازار شد. بلوم در زمینه بهداشت پوست و مو کار میکند و همه محصولات آن دارای تاییدیه‌های جهانی و اتحادیه اروپا هستند.
در حال حاضر یک کرم مرطوب‌کننده پوست داریم که برای سه نوع پوست خشک و چرب و پوست‌های معمولی تولید می‌شود و مثل بقیه محصولاتمان پارابن ندارد و تمام عصاره‌هایش گیاهی و طبیعی است. محصول بعدی ما میسلارواتر و پاک‌کننده صورت از آرایش و دود و آلودگی است و برای سه نوع پوست خشک، نرمال و چرب تهیه می‌شود. در تولید این پاک‌کننده مانند دیگر محصولاتمان هیچ‌گونه تست حیوانی انجام نشده، هیچ‌گونه چربی حیوانی و الکل ندارد و بدون سولفات است. تونری که تولید می‌کنیم، خاصیت التیام دادن به التهاب‌های پوستی‌ای دارد که بعد از شستشو ایجاد می‌شود و کوچک‌کننده منافذ پوست است. علاوه بر اینها، ژل شستشوی پوستی تولید می‌کنیم که برای هر سه نوع پوست مناسب است. بخش دیگری از محصولاتمان که به دانش فنی آن دست پیدا کردیم، تولید شامپوها و شامپو بدن به گونه‌ای خاص و با فرمولاسیون ویژه و بدون سولفات است و پاک‌کنندگی بسیار بالایی دارد. بدون استفاده از کمترین یا صفر درصد محصولات شیمیایی معدنی و تماما از فراورده‌های گیاهی و فراورده‌هایی که از دل طبیعت برآمده است.
بی‌شک از ابتدای راه تاکنون موانع و مشکلات زیادی پیش روی صنعتی که در آن فعالیت دارید وجود داشته و دارد. این مشکلات چه بودند و حالا چه هستند؟
بزرگترین مشکل پیدا کردن فرمول‌ها، درست کردن فرمول‌ها، تطبیق این فرمول‌ها با موادی که داخل کشور وجود دارد، اینها را با هم آمیخته کردن، گرفتن مجوزهایی که منع قانونی نداشته باشد، اجازه واردات داشته باشد، مشکلات تحریم نداشته باشد و … است. اینها واقعا دردسرهای بسیار زیادی بود که ما برای برند بلوم کشیدیم.
برای اینکه بتوانیم مواد آرایشی و بهداشتی ارگانیک تولید کنیم، مشکلات زیادی وجود دارد؛ از قبیل دستیابی به دانش و اسانس آن و امکان ارتباط گرفتن با بیرون از مرزها. ما به سختی توانستیم این ارتباط را برقرار کنیم. همکاران ما طی سفرهایی که داشتند، مدت‌های زیادی به آموختن این فنون پرداختند، به دانشگاه‌های معتبر و انستیتوهای معتبر رفتند و دوره دیدند. دانشمندان این حوزه از اتحادیه اروپا به اینجا آمدند و این دانش را به فرزندان این مرز و بوم آموختند.
از آنجا که خصلت بلوم پرداختن به آرایش و بهداشت به صورت ارگانیک و بدون ضرر به طبیعت است، من بیشتر سعی می‌کنم به این حوزه بپردازم.
در مقایسه با گذشته شرایط بهتری دارید؟
مسلما شرایط نسبت به گذشته بهتر نمی‌شود. نمی‌گویم شرایط بدتر شده، فقط می‌توانم بگویم پیچیده‌تر می‌شود و این خصلت بشر و زندگی انسانی است. با توجه به پیشرفت‌های انسان، آینده مدام سخت‌تر و سخت‌تر به نظر می‌رسد. من نمی‌گویم «سخت»، می‌گویم آینده همیشه پیچیده‌تر می‌شود و عدم‌قطعیتی در آینده وجود دارد که خصلت آن است. پس باید بگویم کار در صنعت هر روز پیچیدگی‌های بیشتری پیدا میکند. نمی‌توانیم بگوییم این روال بدی است، خصلت کار است و پیشرفت از همین نقطه آغاز می‌شود.
هر کاری حتما موانع و مشکلاتی دارد ولی باید دید تعریف ما از موانع و مشکلات چیست. گرفتن مجوز برای همه مشکلات دارد؛ زمان می‌برد و دو الی سه ماه برای یک برند باید زمان صرف کنیم. خرید مواد اولیه، ثبت مواد اولیه تا نمونه‌هایش بیاید هم زمان‌بر است و از همه مهم‌تر، موانع درون کشور برای گرفتن مجوز، حمایت و کمک‌های بانکی است که خیلی دیر انجام می‌گیرد.
علاوه بر اینها، دغدغه‌هایی داریم که اسمش را نمی‌گذارم مشکل، اسم آن را می‌گذارم مساله. خب ما وارد حوزه‌ای شدیم که دانش آن در کشور خیلی کمتر وجود دارد. حتی در دنیا کمتر به آن پرداخته می‌شود. به طور کلی، در دنیا صنایعی که محصولات آرایشی ارگانیک تولید کنند، بسیار کم است. البته در ایران سابقه تاریخی طولانی در زمینه استفاده از زعفران برای تزئین و آرایش و استفاده از حنا برای درمان و زینت و زیبایی داریم و مملکت ما از دوره هخامنشیان همیشه به داشتن عطر و آرایش و زیبایی زبانزد خاص و عام بوده و این یکی از ویژگی‌های ملت آریایی است اما باید به دانش بیشتری دست پیدا کنیم.
در حال حاضر تحریم‌ها سد راه بسیاری از تولیدکنندگان در صنایع مختلف شده است. جابجایی پول و خرید دستگاه و مواد اولیه هم به سختی انجام می‌شود. نظر شما در این باره چیست؟
من برای اینکه بشود این تحریم‌ها را به گونه‌ای که عواقبی هم در آینده نداشته باشد دور زد، چند راه حل پیشنهاد می‌دهم. یکی از این راه‌ها استفاده از ارز دیجیتال و تتر است. قیمت تتر که به کمک صرافی‌های ارز دیجیتال راحت قابل‌تامین است، همیشه بدون تغییر و تقریبا معادل یک دلار است. به این طریق تقریبا می‌شود پول را تبدیل کنیم. می‌توانیم سراغ معروف‌ترین ارز دیجیتال که بیت کوین است هم برویم. منتها به دلیل نوساناتی که دارد ممکن است باعث ضرر یا سودهای هنگفتی بشود و سرمایه‌گذار اغلب یک راه کم‌تکانه و با کمترین نوسان را دوست دارد، به همین دلیل تتر پیشنهاد بهتری است. مورد دوم که از مزیت‌های مهمش عدم‌تحریم ایران است و این روش هنوز مسدود نشده، پرفکت مانی است که فقط با ثبت‌نام در سایت و با یک مدرک تصویری احراز هویت می‌شود و قابل‌اجراست.
درباره جابجایی پول دیگر اسم سختی را نمی‌توانم روی آن بگذارم، به نظرم وارد بحران خواهیم شد. هزینه اول حکومت‌ها در دنیا سلامت و هزینه دوم در بخش آموزش است. برخلاف تصور، هزینه‌های نظامی، یک پنجم هزینه‌های بهداشتی و یک سوم هزینه‌های آموزشی است. پس هزینه‌های سلامت و بهداشت اولین دغدغه حکومت‌های جهان است بنابراین همانطور که گفتم، کار از سختی گذشته و ممکن است که وارد بحران بشویم و این بحران هم دور نیست، شاید نزدیک به طی دو سال یا سه سال آینده شاهدش باشیم.
به‌عنوان فردی که تجربه سال‌ها حضور در این صنعت دارید، چه راهکارهایی برای برون‌رفت از مشکلاتی که در صنعت آرایشی و بهداشتی وجود دارد، پیشنهاد می‌کنید؟
من بیش از سی و چند سال است می‌شنوم که از اوضاع بد اقتصادی ایران می‌گویند و مدام می‌شنوم که وضعیت بدتر خواهد شد اما طبق آمار جهانی، اقتصاد ایران در چهل سال گذشته رشد دو برابری داشته و رفاه ما به‌طور نسبی دو برابر شده است.
مسلما آینده صنعت ما روشن است و رشد خواهیم داشت. راه برون‌رفت از چالش‌ها از نظر من R&D و منابع انسانی است. از زمانی که تحریم‌ها شروع شده، خیلی جاها با ما مقابله و امکاناتی از ما سلب شده اما عامل انسانی، دانش فردی و دانش تیمی کمک کرده بتوانیم از این بحران خارج شویم. واحد تحقیق و توسعه خیلی جاها کمک کرده فرمول‌های جدیدی پیدا کنیم. زمانی فکر می‌کردند با مشکل بحران انرژی مواجه شویم و سال دوهزار و بعد از آن را سال زمین سرد و نبود سوخت می‌دانستند اما امروز می‌بینیم سوخت‌های جایگزین ساخته شده و زمین رو به پاکی می‌رود. پس همیشه راه‌هایی برای برون‌رفت وجود دارد و سیاه مطلق دیدن باعث می‌شود واقعا شکست بخوریم. یکی دیگر از راه‌های برون‌رفت، حمایت‌های دولتی است. این حمایت‌ها می‌تواند به چند صورت باشد؛ یکی اینکه دولت واقعا به خصوصی‌سازی به معنای واقعی آن احترام بگذارد و تا جایی که امکان دارد، در جایگاه خودش فقط به‌عنوان ناظر حضور داشته باشد. متاسفانه سال‌هاست گرفتن مجوزها زمان زیادی می‌برد، بانک‌ها مساعدت کافی ندارند، سازمان غذا و دارو مجبورمان میکند که برای هر محصول چند پروانه مختلف بگیریم. داروخانه‌ها به‌دلیل تاخیر در پرداخت بدهی از طرف شرکت‌های بیمه حتی نمی‌توانند حقوق پرسنلشان را بدهند، پس مجبورند در حوزه آرایشی- بهداشتی وارد شوند تا بتوانند کسب و کارشان را حفظ کنند اما با قیمتگذاریهایی که دولت انجام می‌دهد، این کار هم نمی‌تواند به داروخانه‌ها هم کمک کند و مجبور می‌شود کالای قاچاق بفروشد که سود بیشتری دارد. حتی فروشگاه‌ها هم همین وضع را دارند. با این اوضاع، دولت یا باید جلوی قاچاق را بگیرد که بهترین حالت است یا در قیمتگذاری دخالت کمتری داشته باشد و به گونه‌ای این کار را به بخش خصوصی واگذار کند چون اقتصاد یک سیستم است و می‌تواند شکل خودش را پیدا کند. در فضای رقابتی خواه ناخواه خوب و بد تشخیص داده می‌شود و هر محصولی به قیمت واقعی خود می‌رسد. قانون عرضه و تقاضا شکل خودش را در جامعه پیدا میکند.
موضوع دیگری که باید به آن اشاره کرد، این است که الان ظرفیت تولید محصولات آرایشی و بهداشتی در ایران تقریبا دو برابر نیاز کشور است و می‌توانیم این ظرفیت بالا را به کشورهای همسایه انتقال بدهیم. در این زمینه هم دولت می‌تواند مساعدت و شرایط را برای تولیدکننده‌ها فراهم کند تا بتوانند از این فرصت استفاده کنند. به نظرم ما تولیدکنندگان باید چشم امید را به روی دولت‌ها ببندیم و دولت هم تولیدکننده‌ها را به حال خودشان بگذارد.
بیش از بیست و پنج سال است که با تولیدکننده‌های بزرگ کشور و بزرگان صنعت شوینده و آرایشی و بهداشتی و صنعت غذایی در ارتباط هستم و شاهدم که کمترین حمایت‌های دولتی نسبت به سایر صنایع از صنعت آرایشی- بهداشتی انجام شده است. باید تفکر استراتژیک داشته باشیم و بپذیریم که دولت توان یا اراده حمایت از ما را ندارد پس تنها راهمان این است که بودجه‌های تحقیق و توسعه و منابع انسانیمان را بیشتر کنیم و با استخدام نیروهای کارآزموده و نیروهای جوان با تفکر نو و ذهن‌هایی که خارج از چهارچوب فکر می‌کنند، راه‌هایی برای این برون‌رفت پیدا کنیم. باید جوان‌هایی که هنوز تفکراتشان با محدودیت‌ها آمیخته نیست، به سازمان‌ها و بخش تحقیق و توسعه شرکت‌ها دعوت کنیم و مطمئن باشیم که با حضور آنها راهی برای حل مشکلات پیدا خواهد شد. همانطور که جوانان در دنیای دیجیتال وارد شدند و با نگاهی خلاقانه و خارج از چهارچوب‌های محدود‌کننده، راه‌های جدیدی را به وجود آوردند.
نظرتان درباره حوزه مارکتینگ و دیجیتال‌مارکتینگ و نقش آنها در توسعه صنعتی که در آن مشغول فعالیت هستید، چیست؟
سال‌های قبل مارکتینگ پیشرفته مثل امروز وجود نداشت. با گذر زمان و پیچیده شدن بیزینس‌ها و رشد سازمان‌ها و ایجاد رقابت شدید، خواه ناخواه مارکتینگ گسترده‌تر شد و به پیچیدگی‌هایی که امروز می‌بینیم، رسیده است. مارکتینگ جزو لاینفک بیزینس‌های امروز است. دیجیتال‌مارکتینگ و فروشگاه‌های دیجیتالی نسبت نزدیکی دارند. آنلاین‌شاپ‌ها بعد از پاندمی کووید 19 تغییر بزرگی پیدا کردند. قبل از پاندمی، این فروشگاه‌ها بین یک تا دو درصد سهم بیزینس را به خودشان اختصاص می‌دادند ولی امروز این سهم از بازار به هشت الی ده درصد رسیده است. قرنطینه و شرایط دوران کرونا در جامعه اثر گذاشت و رفتارها را تغییر داد و به طور اجباری با توانمندی‌های این حوزه آشنا شدیم. دیجیتال‌شاپ‌ها و به تبع آن دیجیتال‌مارکتینگ به آن پیوند خورد.
امروز انتقادهای زیادی درباره گوشی‌های هوشمند می‌شنویم که افراد را در خود غرق کرده‌اند و وقت زیادی را از آنها می‌گیرند اما این گوشی‌ها در کنار این عوارض، منافعی هم دارند و فرصتی به نام دیجیتال‌مارکتینگ را به وجود آورده‌اند. افراد وقت و زمان زیادی را در فضای مجازی می‌گذرانند و این مساله اهمیت دیجیتال‌مارکتینگ را چند برابر میکند. تبلیغات از بیلبوردها و شبکه‌های تلویزیونی خارج و به شبکه‌های اجتماعی و دیجیتال مارکتینگ وارد شده است.
معمولا مردم برای انتخاب محصولاتی مانند عطر که به استنشاق بو نیاز دارد و لوازم آرایشی که به دیدن رنگ و اثر آن رنگ روی پوست نیاز است، معمولا سراغ برندهای شناخته شده می‌روند و کالایی که ذهنیت یا سابقه استفاده از آن را دارند، می‌خرند. در حوزه پوست و مو اما به شنیده‌های‌شان و تبلیغاتی که در دیجیتال‌مارکتینگ از سوی افراد شناخته‌شده و معتبر مثل پزشکان، متخصصان و صاحبنظران می‌بینند، استناد می‌کنند. پس ما می‌توانیم از وجود این صاحبنظران استفاده کنیم. مخصوصا که عامل بو و رنگ در انتخاب این محصولات اثرگذار نیست و فقط عامل بهداشت مطرح است بنابراین با توصیه بزرگان و صاحبنظران می‌توان این کار را انجام داد. در حال حاضر بازار بسیار بزرگی در دست فروشگاه‌های آنلاینی است که در حوزه پوست و مو کار می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود در دنیا به عدد دویست و شصت میلیارد دلاری برسند که از این مقدار، بیست و شش درصدش را می‌توانند در اختیار خودشان داشته باشند. پس اگر فروشگاه‌های دیجیتال در حوزه پوست و مو فعالیت کنند، بیش از شصت درصد بازار را به خودشان اختصاص می‌دهند.
می‌خواهم نظر شما را در این باره بدانم که چرا اقبال و اعتماد به محصولات ایرانی چندان زیاد نیست؟ مشکل در بسته‌بندی است؟ در تبلیغات و آشنا نبودن مصرف‌کننده با محصولات ایرانی است؟ یا کیفیت کالای ایرانی و خارجی فرق دارد؟
برای پاسخ به این سوال خیلی مهم، نگاه جامعه‌شناسانه و تاریخی و بررسی‌های سیاسی و اقتصادی نیاز است. می‌شود گفت مشاهدات و شواهدی وجود دارد که دخالت دولت در موضوعات اقتصادی از عواملی بوده که باعث شده دولت همیشه در اقتصاد حاکم باشد و صاحبان صنایع و صاحبان املاک هیچ‌وقت به طور کامل احساس امنیت نکنند و همیشه نگرانی داشته باشند. یکی از محققان مستنداتی را ارائه می‌دهد که چطور از دوره ساسانیان همیشه مالیات قبل از اینکه محصولات برداشت بشوند، گرفته می‌شد در حالی که در اروپا وقتی فئودال زمین داشت، اول محصول را تولید می‌کرد و بعد از تولید، مالیات گرفته می‌شد. در ایران مثلا ما در شوش می‌بینیم تقسیمات آب هم به عبارتی نوعی آب‌فروشی بوده است و میراب‌ها ابتدا آب را می‌فروختند. در واقع یک دور روی محصول مالیات می‌گرفتند و یک دور هم برای فروش آب از مردم پول می‌گرفتند. می‌خواهم بگویم که این مسائل در اقتصاد ایران اثرگذار بوده است و باعث شده صاحبان اقتصاد نگرانی درباره سرمایه‌شان داشته باشند در حالی که طبق قانونی که وجود دارد، اقتصاد در جایی رشد میکند که در آن امنیت و اعتماد وجود داشته باشد. ناپایداری‌های اقتصادی در زمینه دلار و ارز هم از عواملی بود که باعث شد تولیدکننده نسبت به تولیدات و سودی که می‌برد، امیدوار و مطمئن نباشد.
از طرفی، تولیدکنندگان ما همیشه نمی‌توانند با یک روند کیفی خاصی محصول تولید کنند چون ما با تحریم‌های مختلفی روبرو هستیم و مجبوریم که هر ماده را از شرکت‌های مختلفی تامین کنیم و فرمول اولیه براساس این ماده تامین‌شده نوشته می‌شود اما چون خیلی وقت‌ها امکان تامین دوباره از شرکت قبلی وجود ندارد، تولیدکنندگان مجبورند یک محصول مشابه تهیه کنند که خواه ناخواه فرمولاسیون و کیفیت را تغییر می‌دهد. واقعا دلیل بخشی از تغییرات محصولات آرایشی-بهداشتی ایرانی، این مشکلات است. متاسفانه منابع ما مکررا تغییر و بخش تحقیق و توسعه شرکت‌ها را سردرگم میکند.
نقش بسته‌بندی محصولات و شکل و شمایل آن را در اینکه اعتماد خریدار جلب شود، چقدر موثر می‌دانید؟
واقعیت این است که ما تکنولوژی کافی برای بسته‌بندی نداریم. امکان اینکه تکنولوژی را بیاوریم وجود دارد ولی در اقتصاد انکوباتوری که ما داریم، در آکواریومی که در آن زندگی می‌کنیم و کمترین ارتباطات اقتصادی را در جهان داریم، وارد کردن بعضی از دستگاه‌ها هزینه زیادی روی دست تامین‌کننده‌ها می‌گذارد و هزینه‌فایده آن منطقی نیست. در مورد بعضی از بسته‌بندی‌ها مثل بسته‌بندی تیوپی، به بلوغ خاصی رسیده‌ایم و در بسته‌بندی کاغذی‌ها و چاپی‌ها هم بد نیستیم اما روی بسته‌بندی پلاستیکی یا تزریقی یا تولید درهای خاص، هنوز به فناوری کافی نرسیدیم. تکنولوژی آن قابل‌واردات است اما در حجم و میزان تولید انبوه و در صورت تعامل با دنیا به صرفه خواهد بود.
اگر مشکل تامین مواد اولیه و تغییر تامین‌کننده‌ها و مواد اولیه حل شود، کیفیت محصولات ایرانی با محصولات خارجی برابری میکند؟
پانزده سال پیش تحقیقی در تلویزیون بی‌بی‌سی روی محصولات آرایشی و بهداشتی برندهای اروپایی و امریکایی انجام شد و از گرانقیمتترین محصولات خارجی تا ارزان‌قیمت‌ترین آنها را بررسی کردند. نتایج این بررسی نشان داد از لحاظ قیمتی، شاید صحبت از سیصد یا چهارصد درصد تفاوت قیمت بین این محصولات بود اما کیفیت گرانقیمتترین محصول با ارزان‌ترین محصول فقط بیست درصد تفاوت داشت. پس می‌توانیم بگوییم کیفیت محصولات آرایشی-بهداشتی آنقدرها متفاوت نیست. آنچه مصرف‌کننده ایرانی امروز از آن ناراضی است، وجود نداشتن یک روند مناسب در تامین مواد اولیه و ماشین‌آلات است که باعث انحراف از کیفیت می‌شود. در واقع، شاید محصول کیفیت مورد نظر مصرف‌کننده را داشته باشد ولی همانطور که گفتم، وقتی به دلیل تامین نشدن مواد اولیه مناسب و از تامین‌کننده‌های اولیه، کیفیت تغییر میکند هر چند این تغییر کیفیت به معنی بد شدن آن نباشد، برای مصرف‌کننده نامطلوب جلوه میکند. باید بگویم رعایت نشدن استاندارد و روند یکسان، بیشترین دلیل نارضایتی مشتری است وگرنه محصولات ایرانی کیفیت پایینی ندارند.
آینده این صنعت را چطور ارزیابی می‌کنید؟
من برای جواب دادن به این سوال گفته‌ای از جناب آقای پروفسور خزایی، پژوهشگر و مدیر مرکز آینده‌پژوهی دانشگاه تهران را به عاریت می‌گیرم. ایشان جمله بسیار خوبی دارند که در کلاس اکثرا به ما می‌گفتند: «آینده از هم اکنون آغاز شده است.» اکنون آینده صنعت آرایشی و بهداشتی آغاز شده است و می‌توانیم زمزمه‌های آن را بشنویم. همه این را می‌بینند و زمزمه‌هایش را می‌شنوند، اما عده‌ای از کنارش به سادگی می‌گذرند، عده‌ای نادیده می‌گیرند و عده‌ای هم کنکاش و درباره آن تحقیق می‌کنند. یکی از ویژگی‌های آینده عدم‌قطعیت آن در حال حاضر است. پس ما فقط فضای مه‌آلودی از آینده را می‌توانیم متصور شویم و تعریف یا ترسیمی از آن داشته باشیم.
بررسی‌های انجام شده نشان از رشد شش درصدی در این صنعت دارد و این عدد در دنیا تا سال 2027 به 580 میلیارد دلار خواهدرسید. طبیعتا با بررسی رفتارشناسی مصرف‌کننده، می‌توانیم به چند نتیجه مهم برسیم؛ افزایش آگاهی مردم در مورد سلامت، امروز مصرف‌کننده را به‌طورفزاینده‌ای با محصولات و حتی خدمات زیبایی درگیر کرده است. این آگاهی نه تنها اثر خوبی بر ظاهرشان دارد، باعث می‌شود احساس خوبی هم داشته باشند. علاوه بر این، باعث شده که آقایان هم در این وادی پا بگذارند. منظورم از آقایان در ایران فعلا در حد آگاهی از سلامت و بهداشت پوست و مو است. موضوع دیگر، به راه افتادن جنبشی است که می‌شود اسمش را «رشد زندگی سبز» گذاشت که منجر به گرایش بسیاری از مصرف‌کنندگان به مواد آرایشی عاری از هرگونه ترکیبات مصنوعی شده است. گرایش امروز مردم به سمت مصرف محصولات عاری از هرگونه ترکیبات مصنوعی و متشکل از مواد سالم و خالص است و خوشبختانه «بلوم» در این زمینه پیشرو است چون کاملا سلامت‌محور و با رویکرد پایداری و احترام به زمین، حتی در بسته‌بندی، سعی کرده کمترین میزان مصرف کاغذ را داشته باشد. دومین موضوع این است که سعی کرده‌ایم از محصولاتی کاملا بهداشتی و طبیعی استفاده کنیم. به عبارتی می‌توانم بگویم امروز همه به این مسائل بیشتر اهمیت می‌دهند. این توجه خاص مختص ایران نیست، در دهکده جهانی رواج پیدا کرده و در همه جهان دیده می‌شود.
آقای آزاد، ممنوعیت ورود لوازم آرایش خارجی، بازار محصولات داخلی را رونق داده است؟
این سوال خیلی خاص و ویژه‌‌ای است. در کوتاه‌مدت می‌توانم بگویم بله، ممنوعیت ورود لوازم آرایشی خارجی بازار محصولات داخلی را رونق داده چون وقتی محصولات خارجی وجود نداشته باشد یا فقط از طریق قاچاق و سخت وارد شود، قیمت تمام شده آن بالا می‌رود و این مساله به محصولات داخلی امکان رقابت می‌دهد. دوم اینکه مقدار آن محدود است و بازار با کمبود مواجه است، بنا به قانون عرضه و تقاضا، وقتی عرضه کالای خارجی کم و تقاضا زیاد باشد، مصرف کالای ایرانی بیشتر می‌شود. البته از این نکته غافل نشویم که این مساله در بلندمدت به زیان کشور و به زیان تمام تولیدکنندگان ما خواهدبود. به این دلیل که محصولات داخلی در فضای اقتصاد آکواریومی و با شرایط کنترل‌شده اقتصادی خاص تولید می‌شوند اما وقتی بخواهیم از این دنیای آکواریومی بیرون بیاییم و وارد اقیانوس واقعی بشویم، آیا آمادگی مواجهه با تلاطم دریا و کوسه‌ها را خواهیم داشت؟
اگر شرکت تولیدکننده‌ای بداند که در ده سال آینده، وقتی که صنایع و رقبای خارجی وارد کشور شوند، با این هزینه‌های تمام شده امکان مقابله با رقبای خارجی را نخواهد داشت، این حلاوت زودگذر اقتصادی را هرگز نمی‌پذیرد و ترجیح می‌دهد تلخ‌تر زندگی کند ولی در دنیای واقعی باشد تا بتواند برای آینده و زمانی که تحت فشارهای رقابتی قرار خواهد گرفت، راه برون‌رفتی داشته باشد. درست است که امروز این فضای بدون رقیب خارجی برای ما به وجود آمده، اما پایدار نخواهد ماند. باید نگاهمان به آینده باشد و همانطور که قبلا هم گفتم، واحد تحقیق و توسعه و منابع انسانی و دانش خود را توسعه بدهند. در این صورت می‌توانند خودشان را برای جنگ واقعی آینده آماده کنند حتی اگر در کوتاه‌مدت سود ببرند و با تولید مواد و محصولات مناسب به بازارهای بیرون مرز هم وارد شوند، باید بدانند این فرصت گذراست. می‌دانیم که چنین نماند و چنین هم نخواهد ماند و باید برای حضور در دنیای واقعی خودمان را آماده و از این فرصت‌ها استفاده کنیم و این را سهامداران اصلی سازمان درک می‌کنند.
سیاست‌های دولت در این حوزه محدود‌کننده است یا مشوق و توسعه دهنده؟
سیاست درست، سیاستی است که بلندمدت باشد، از حالت سینوسی خارج شود و نوسان نداشته باشد. این یکی از معضلات اول سیاست‌ها و حضور دولت در هر کشوری است و در هر صنعتی خواه ناخواه به وجود خواهد آمد و مشمول ایران هم نیست. فرض کنید کار نه چندان سختی مثل ساختن یک پارک را به بخش دولتی یا بخش خصوصی بسپاریم، تفاوت‌ها را خواهیم دید که بخش خصوصی با چه هزینه‌ای و در چه مدتی کار تمام میکند و بخش دولتی در چه مدت. می‌خواهم بگویم سیاست‌های دولت و دخالت نابجا و غیرتخصصی آن در زمینه اقتصاد، یکی از معضلات است که باعث حجیم‌تر شدن دولت می‌شود و دست بخش خصوصی را در این حوزه می‌بندد. به هر حال ما در یک اقتصاد ضعیف کار می‌کنیم.
